Tên Ebook: Biên niên ký Chim vặn dây cót (full prc, pdf, epub)
 |
Ebook Biên niên ký Chim vặn dây cót - Haruki Murakami |
 |
Nhà văn Haruki Murakami |
- Rừng Na Uy,
- 1Q84
- Biên niên ký Chim vặn dây cót,
- Phía Nam biên giới phía Tây mặt trời,
- Kafka bên bờ biển,
- Người tình Sputnik,
- Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới,
- Cuộc săn cừu hoang,
- Nhảy nhảy nhảy…
Review sách: “BIÊN NIÊN KÝ CHIM VẶN DÂY CÓT – Haruki Murakami
Hiện tại mình đang đọc cuốn Biên niên ký chim vặn dây cót của Haruki Murakami, chỉ còn chục trang nữa thôi là kết thúc rồi, thật sự là mình cảm thấy hụt hẫng.
Murakami thật sự là một cái gì đó rất mới, rất khác, độc đáo và lạ lùng. Truyện của ông nhuốm màu xám xịt của những ngày âm u đầy mây như sắp mưa, có cả mùi, cái mùi lành lạnh mát mát của đất ấy, nhưng không phải mát theo kiểu làm người ta khoan khoái đâu, mà cảm giác kích thích đầu óc ta mở rộng để suy nghĩ gì đó ấy.
Trong cuốn này của Murakami, mình thích nhất những đoạn nhân vật phụ hồi tưởng lại kí ức trong chiến tranh. Trung uý Mamiya trong truyện là một cựu chiến binh trong thế chiến thứ 2, mặc dù được sống sót trở lại quê hương nhưng ông đã lạc mất cái được gọi là linh hồn của mình trong những năm tháng trên chiến trường ở Mãn Châu. Đoạn ông kể chuyện của mình với Okada (nhân vật chính) ông nói thế này:
“(…) tôi cảm thấy cuộc sống thực của mình đã chấm dứt dưới cái giếng sâu trong sa mạc Ngoại Mông kia. Tôi cảm thấy như thể, trong cái ánh sáng cường liệt mỗi ngày chỉ rọi vào đáy giếng trong mười đến mười lăm giây đó, tôi đã đốt cháy phần cốt lõi của sinh mệnh mình cho đến khi chẳng còn lại gì nữa. Với tôi, cái ánh sáng kia huyền bí đến như vậy đó! Tôi không giải thích được rõ lắm, nưng nếu nói một cách thật trung thực và giản dị, thì từ đó trở đi, dù tôi có gặp chuyện gì, dù tôi có trải nghiệm gì đi nữa, tôi cũng không còn cảm xúc nào trong đáy lòng tôi.”
Trung uý Mamiya đã được một người bạn tiên tri nói rằng ông sẽ không chết ở Trung Hoa, ông sẽ được trở về quê hương và chết trên đất Nhật. Đoạn trích trên là ông Kể lại cho nhân vật chính cảm giác khi ông bị quân địch vứt xuống dưới giếng, và sau đó Okada cũng không vì lí do gì mà cũng chui xuống một cái giếng cạn trong căn nhà hoang ở sau nhà, ngồi trong bóng tối suy nghĩ, hồi tưởng, vật lộn giữa thực tại và phi thực tại, để rồi xuyên sang một không gian khác, trong một căn phòng bóng tối bao trùm, đặc quánh, một chai Cutty Shark đậm mùi, chỉ có tiếng rạn nứt của những viên đá trong xô, thi thoảng leng keng vài tiếng dá va vào trong ly rượu của người đàn bà nằm trên giường, chỉ có thể nghe thấy giọng mà không thể thấy mặt. Rồi sau đó xảy ra những sự việc mà không biết là xảy ra trong thực tại hay phi thực tại. Nhân vật Okada đã rất nhiều lần trăn trở rằng liệu sự kiện này xảy ra với ông có thật hay không, ông biết mình đang trong một không gian khác nhưng tại sao dấu vết xảy ra trong không gian ấy lại hiện hữu khi ông trở về thực tại.
Mỗi nhân vật trong cuốn này của Murakami đều thật dị thường. Kumiko, vợ của Okada, người đã từng có thời thơ ấu đơn độc và khép kín, không yêu thích nổi gia đình mình, khi gặp được Okada thì đời cô như được tìm lại sức sống, nhưng rồi sau sáu năm cưới nhau thì vào một ngày bình thường cô bỏ đi không một dấu vết. Nhân vật Trung uý Mamiya, người tưởng chừng như may mắn khi thoát chết nơi chiến trường và được trở về quê hương, nhưng lại sống quãng đời còn lại của mình hoàn toàn trống rỗng, chỉ toàn ám ảnh về những gì mình thấy trong những năm tháng chiến tranh. Hai chị em Kano Malta, một cô đồng hay một nhà tiên tri và Kano Creta, một cô điếm thể xác rồi trở thành điếm tinh thần. Wataya Noboru, một chính trị gia suy đồi, bại hoại được đại chúng yêu thích. Cô thiếu niên mười sáu tuổi với những trăn trở về sự sống và sự tồn tại, Karahasa May. Quý bà Nhục đậu khấu với câu chuyện về vườn thú và một lần cận kề cái chết từ thưở thơ ấu. Cậu trai Quế lớn lên trong câu chuyện về vườn thú và tàu ngầm của mẹ cậu, Nhục đậu khấu, rồi bỗng nhiên một ngày cậu quyết định không nói nữa. Okada, một người thất nghiệp, sống làng nhàng từ ngày này qua ngày khác cùng với vợ mình, sau khi vợ bỏ đi thì chui xuống giếng suy nghĩ và xuyên sang một không gian phi thực tại khác, từ trong không gian ấy trở về thực tại thì mang theo một vết bầm, một vết bầm làm cuộc đời ông rẽ sang một góc khác và gặp những con người khác, để rồi trong chính không gian ấy, bằng cây gậy bóng chày ông cầm theo từ nhà người nghệ sĩ cầm thùng đàn ghi ta bí ẩn kì dị đã đánh nhau với ông, ông đã vung gậy đánh toác sọ một người đàn ông trong cái không gian phi thực tại ấy vì khao khát muốn đưa người đàn bà ngồi trên giường, người mà ông tin rằng chính là con người ẩn sâu trong Kumiko, vợ ông, về hiện thực.
Khi đọc cuốn này của Murakami mình đặt ra hết câu hỏi này đến câu hỏi khác. Lí do bỏ đi mà Kumiko viết trong thư có thật không, Wataya đã làm ô uế nội tâm bên trong của chị gái như thế nào, tại sao cả Kano Malta và ông Honda lại nhắc nhở Okada cẩn thận với nước, dòng chảy đã thay đổi nghĩa là sao, cậu bé mà ở trong mơ đã đào quả tim được chôn trong vườn nhà mình là ai, tại sao khi cậu trở về giường ngủ lại thấy một cái tôi khác của cậu đang ngủ trên giường, và tại sao khi ngủ dậy cậu lại cảm thấy mình như đang ở trong thân xác không phải là mình, tại sao Quế lại ngừng nói, người đàn bà nằm trên giường rốt cuộc là ai, người đàn ông không mặt bị Okada đánh chết là ai, thậm chí là người phụ nữ đã gọi điện gợi dục cho Okada ở đầu truyện là ai, v.v…
Biên niên ký chim vặn dây cót thực sự là một cuốn sách đáng đọc với những bạn nào thích tưởng tượng hình ảnh hay cảm xúc, thích ngẫm nghĩ rồi đặt mình vào nhân vật rồi cảm nhận. Cuốn này mà được dựng thành phim thì không còn gì đỉnh hơn được nữa, mình thực sự muốn xem những cảnh trên chiến trường hoặc cảnh Okada ở không gian phi thực tại trên màn ảnh. Bao phê!
Điểm trừ duy nhất ở cuốn này là dày mà lại không có mục lục, mỗi lần muốn giở lại đọc là lại phải dò…
Review của độc giả Pham Hoang Bao Khanh
***
Hệ thống biểu tượng trong 'Biên niên ký chim vặn dây cót'
1. Cảm thức biểu tượng hóa trong tư duy tiểu thuyết huyền ảo đã tạo nên một thế giới biểu tượng hết sức đậm đặc và sinh động trong “ Biên niên ký chim vặn dây cót”. Hệ thống biểu tượng trong tác phẩm khá đa dạng từ vật thể đến con người, đó hoàn toàn có thể là một kiểu trò chơi biểu tượng của Murakami.
Nguyễn Anh Dân
Hầu hết các thông điệp, các ý nghĩa tầng ngầm cũng như các phương thức nghệ thuật đều có mối quan hệ mật thiết với biểu tượng, thông qua biểu tượng để khám phá tác phẩm. Và quả thực, đây không phải là một tác phẩm dễ giải mã khi mà trong nó ngồn ngộn hệ thống ký hiệu quy ước của cá nhân - những biểu tượng của tác giả.
2. Biên niên ký chim vặn dây cót được bắt đầu bằng sự biến mất của con mèo Wataya Noburu, đó là dấu hiệu của sự tan vỡ hay một sự biến đổi quan trọng, đúng lúc đó Kumiko đã biến mất sau sự ra đi của con mèo - đó là sự ra đi theo tiếng gọi bầy đàn như con mèo của cô. Con mèo là biểu tượng của sự tan vỡ và thay đổi dòng chảy.
Chiếc giếng cạn ở Nội Mông cũng như chiếc giếng trong căn nhà hoang là hai biểu tượng có mối quan hệ với nhau: một bên là điểm đến của sự mặc khải, một bên là điểm bắt đầu của sự tìm kiếm mặc khải. Nó đồng thời là một biểu tượng của sự vô cảm, của hành động tuyệt giao với thế giới bên ngoài, đó là sự phủ nhận niềm tin của tư duy vào đời sống hiện thực ngoài kia: "Nó toát lên một cái gì đó có thể gọi là 'sự vô cảm tuyệt đối'. Có cảm giác như chỉ cần ta rời mắt khỏi khung cảnh này, lập tức những vật vô tri sẽ càng vô tri hơn nữa" [tr.80]. Xuống giếng với Toru Okada là hành trình tìm kiếm chân lý và đúng như Honda đã nói: "Hễ đi lên thì phải chọn ngọn tháp cao nhất mà trèo lên đỉnh. Hễ đã đi xuống thì hãy tìm cái giếng sâu nhất mà chui xuống đáy" [tr.64]. Con người ta chỉ có thể tìm được chân lý khi đã đến được với đỉnh cao tuyệt đối để quan sát hay đến tận cùng của khổ đau để chiêm nghiệm, chẳng dễ gì đạt đến đốn ngộ khi sống ở giữa lưng chừng.
Cuộc sống của những con người hiện đại trong Biên niên ký chim vặn dây cót là một cuộc sống lưng chừng như thế, họ bị bó hẹp trong khoảng không gian tù túng, chật hẹp của xã hội tựa như ngôi nhà hoang, như cái ngõ cụt mà Toru Okada đi tìm kiếm con mèo. Đó là một không gian thiếu sức sống, bị bỏ quên giữa dòng đời ồn ào, náo nhiệt - một sự lãng quên chua xót: "Nó vẫn đứng nguyên đấy, lặng ngắt như mọi khi. Trên nền trời xám trĩu nặng, căn nhà hai tầng với những cánh cửa đóng im ỉm trồi lên đen thẫm..." [tr.72]. Con người hiện đại cũng đang bị lãng quên như thế, họ cũng đang lãng quên người khác như thế, và cuối cùng số phận của họ cũng như cái tượng chim không tâm hồn, bất động trong ngôi nhà hoang ấy mà thôi.
Tất cả họ cần những ánh sáng mặc khải như thứ ánh sáng huyền nhiệm của mặt trời Nội Mông nhưng dễ gì có được với họ, nó đã trở thành quá khứ, nó không còn tồn tại ở hiện tại. Vậy nên cái biểu tượng của sự cứu rỗi ấy cũng trở nên xa vời đối với những con người đang bị kìm kẹp trong dục vọng của đời mình.
Dấu hiệu duy nhất của sự mặc khải hiện tại nằm trong vết nám trên khuôn mặt của Toru Okada. Dường như đó là sự đánh dấu của lịch sử trên gương mặt của người được lựa chọn - anh được lựa chọn để cứu rỗi con người ra khỏi những đày đọa của chính họ. Và quả thực anh đã làm được điều mà người ta trông đợi mặc dù tưởng chừng anh đã phải bỏ cả mạng sống của mình, đó là biểu hiện cao đẹp của những con người dấn thân: "...Và trong khi làm vậy, anh cũng đã cứu được nhiều người. Nhưng bản thân mình thì anh lại không cứu được. Anh đã dốc cạn sức mình, đem cả tính mạng mình ra để cứu người khác. Hạt giống của anh thảy đã gieo chỗ khác hết rồi, giờ túi anh rỗng không..." [tr.687].
Quả thực nếu viên bác sĩ thú y là tiền kiếp của Toru Okada thì chính anh chứ không phải người đàn ông kia đã thực hiện được thiên sứ của mình, có thể viên bác sĩ ý thức được sự vần chuyển của thế giới nhưng không đủ sức để vần xoay nó: "Từ khi còn trẻ anh đã có một nhận thức minh bạch kỳ lạ rằng: "Ta với tư cách cá nhân, đang sống dưới sự kiểm soát của một thế lực ở bên ngoài ta". Đây hẳn vì vết bầm màu xanh dương sống động trên má phải của anh" [tr.592]. Còn Toru Okada với sự dấn thân của mình, anh đã chiến đấu để chống lại cái trật tự cuồng loạn của hiện thực để cứu người vợ mình, cứu thêm nhiều người khác, để cái dòng chảy bị ngăn trở trở nên khai thông.
Vấn đề là họ cần một thứ công cụ để khai thông, xét cho cùng, ngoài vết bầm trên mặt thì cây gậy bóng chày có mối quan hệ mật thiết với Toru Okada và viên bác sĩ hơn cả. Nếu trong thời điểm trước đó, cây gậy bóng chày là thứ vũ khí mà toán lính Nhật hành quyết cậu thanh niên người Mãn Châu Quốc thì sau này, nó là cây gậy để giải quyết cuộc đời của Wataya Noburu. Trước đó nó dùng để đánh vào đầu kẻ thù và viên bác sĩ thú y cũng bị kéo vào lòng cái chết. Sau này nó cũng được dùng để đánh vào kẻ thù nhưng không phải là thứ kẻ thù ngoại bang mà là đồng quốc với chính mình. Hẳn đó là một kết cục đau xót cho tội ác hay là một thứ thông điệp về quy luật nhân quả: tội ác không có biên giới và mọi tội ác đều phải trả giá.
3. Trong tác phẩm này, Murakami đã sáng tạo ra một hình tượng -biểu tượng độc đáo, xuyên suốt toàn tác phẩm, nó cũng chính là điểm sáng thẩm mỹ của tác phẩm: biểu tượng chim vặn dây cót. Nó hoàn toàn là một loài chim tưởng tượng, không hề tồn tại trên thế gian, nó chỉ tồn tại trong phạm vi cái ác và chỉ một vài người trong nhân loại nghe được. Tiếng kêu "quick... quick..." của nó chỉ vang lên với cậu bé trong đêm, với hai người lính trong vườn thú Tân Kinh và với Toru Okada. Nghe được âm thanh của chim vặn dây cót cũng là nghe tiếng gọi của tử thần. Hai người lính trong vườn thú năm nào đều bỏ mạng ở Siberia, một người bị đập toác sọ, một người chết đói, cậu bé trong đêm mất đi giọng nói của mình theo tiếng kêu của con chim kỳ lạ, Toru Okada thì suýt mất mạng. Tiếng chim vặn dây cót chỉ vang lên trong những thời khắc quyết định khi mà cái ác sắp thành hình, khi mà con người đang rõ ràng trượt khỏi quỹ đạo của tính thiện. Đó là tiếng kêu của ý thức để lay động những cơn vô thức tập thể đang cuồng điên trong thế giới loài người. Tiếng kêu ấy trở thành biểu tượng của sự cảnh báo để con người lập lại cân bằng cho chính mình và cho xã hội đồng thời nó cũng là tiếng thúc giục con người đi tìm chân lý, xóa bỏ đi "lời nguyền" mà chim vặn dây cót đem đến. Nó là biểu tượng của sự cứu rỗi. "Tiếng hót của chim vặn giây cót trở thành biểu tượng sự thức tỉnh những xúc cảm mãnh liệt và sự trưởng thành về bản ngã của con người trong đời sống hiện đại. Đó chính là ý nghĩa của hình tượng chim giây cót xuyên suốt cuốn tiểu thuyết lớn của Haruki Murakami". (Khánh Phương - eVăn).
4. Trò chơi biểu tượng còn được Murakami biểu tượng hóa trong từng nhân vật, mỗi nhân vật là một biểu tượng - trước hết là biểu tượng cho chính mình. Trong thế giới nhân vật ấy, có những con người biểu tượng cho quyền lực, cho nhục dục như Wataya Noburu, có những con người biểu tượng cho nỗi nhục quá khứ như Mamiya... Mỗi người trong số họ đều chứa những mâu thuẫn nhất định. Kumiko vừa muốn đi theo tiếng gọi của dục vọng nhưng lại từ chối giữ lại cái thai của mình, chắc chắn đó phải là đứa con của vợ chồng cô nhưng cô lo sợ những phẩm chất của mình sẽ trỗi dậy trong cái hình hài bé nhỏ kia, đó là một hành động đoạn tuyệt với cái ác. Người nghệ sĩ mang hộp đàn guitar đi truyền tải thông điệp đồng cảm đến người khác nhưng đồng thời lại tấn công Toru Okada - biểu hiện trái ngược với những gì anh đã nói, nhưng rất có thể đó là hành động để thức tỉnh cơn mê ngủ của Toru Okada - một cách thức tỉnh đầy bạo lực... Những mâu thuẫn ấy nằm trong bản chất của sự vận động và phát triển của đời sống xã hội. Thế giới của Biên niên ký chim vặn dây cót đầy rẫy những vô thức cá nhân và vô thức cộng đồng đang trỗi dậy. Nó đòi hỏi sự phá vỡ trật tự một cách không khoan nhượng để lấy lại cái phần ý thức người mà mỗi một cá nhân đang tìm kiếm. Sự mâu thuẫn là động lực để tồn tại và phát triển của con người hiện đại.
5. Hệ thống biểu tượng của Biên niên ký chim vặn dây cót đa dạng và phức tạp, nó trải dài trên các bình diện không gian, thời gian, nhân vật đến cấu trúc, kết cấu. Từ ngôi nhà hoang, giếng cạn, ánh sáng mặc khải, khách sạn mơ... đến quá khứ, lịch sử hay Toru Okada, Kasahara May, Kumiko, Wataya Noburu... Chúng đã tạo nên một thế giới biểu tượng nhiều màu sắc kết hợp trong những cấu trúc truyện kể độc đáo đã góp phần chuyển tải những thông điệp sâu sắc của Haruki Murakami đến với người đọc.
![eBook Thiên Quan Song Hiệp - Trịnh Phong full prc, pdf, epub [Kiếm Hiệp]](images/truyen-online/ebook-thien-quan-song-hiep-full-prc-pdf-epub.jpg)
