.jpg)
Con Rối Tha Hương |
|
| Tác giả | Karin Kalisa |
| Bộ sách | |
| Thể loại | Tiểu thuyết |
| Tình trạng | Hoàn Thành |
| Định dạng | eBook pdf |
| Lượt xem | 569 |
| Từ khóa | eBook pdf full Karin Kalisa Lê Quang Hiện Thực Tâm Lý Xã Hội Tiểu Thuyết Sách Scan Văn Học Đức Văn Học Phương Tây |
| Nguồn | @whatcsvt100 |
Đây là một cuốn tiểu thuyết thú vị khi không chỉ kể về cuộc sống của cộng đồng người Việt ở Đức mà còn đề cập đến những vấn đề sâu sắc như bản sắc, hòa nhập văn hóa và những ký ức về quê hương.
Dưới đây là một bản tóm tắt ngắn gọn và đánh giá tổng quan:
Con rối tha hương (Sungs Laden trong bản gốc tiếng Đức) kể về cuộc sống của ba thế hệ trong một gia đình người Việt tại Berlin, Đức. Câu chuyện mở ra khi cậu bé Minh, một học sinh tiểu học, tham gia sự kiện “Tuần thế giới mở” của trường và mang đến một con rối nước do bà nội - bà Hiền - trao tặng. Từ đó, câu chuyện gia đình Minh dần hé lộ, dẫn dắt người đọc qua những thăng trầm của cộng đồng người Việt xa xứ.
Cuốn sách đưa ta trở về những năm 1980 khi bà Hiền cùng chồng là Gấm sang Đông Đức theo diện hợp tác lao động, rồi trải qua sự sụp đổ của bức tường Berlin năm 1989, thời kỳ đầy biến động với bao khó khăn trong việc mưu sinh, hòa nhập. Con trai họ - Sung (Dũng) - sinh ra, lớn lên ở Đức nhưng luôn giằng xé giữa hai nền văn hóa. Khi trưởng thành, Sung cưới một cô gái Việt (Mây) và có con là Minh. Nhờ con rối và nghệ thuật múa rối nước, cộng đồng người Việt dần tìm lại kết nối với quê hương, đồng thời cũng thu hút sự quan tâm của người Đức. Tác phẩm kết thúc bằng một màn trình diễn múa rối nước đầy xúc động giữa lòng Berlin, mang đến hy vọng về sự hòa hợp văn hóa.
Điểm mạnh:
Điểm cần cân nhắc:
Đây là một tiểu thuyết đáng đọc, không chỉ dành cho những ai quan tâm đến cộng đồng người Việt ở nước ngoài mà còn cho bất kỳ ai yêu thích những câu chuyện về bản sắc, sự giao thoa văn hóa và ý nghĩa của quê hương. Nếu bạn đang tìm một cuốn sách mang lại nhiều cảm xúc, Con rối tha hương là một lựa chọn tuyệt vời.
Bạn nghĩ sao về cuốn sách này? Bạn có muốn bàn luận thêm về một khía cạnh nào đó không?
“Con rối tha hương” là tác phẩm đầu tay của nữ nhà văn Đức Karin Kalisa, một nhà khoa học, nhà biên tập với nhiều năm nghiên cứu các lĩnh vực ngôn ngữ châu Á, triết học và dân tộc học. Cuốn tiểu thuyết đã giành được sự chú ý rất lớn của độc giả, các tạp chí văn học và giới phê bình khi khai thác những giằng xé đan xen giữa hiện tại, quá khứ và tương lai của một gia đình người Việt định cư ở Đức.
Cuốn tiểu thuyết kể về thân phận, cuộc sống của một gia đình người Việt với ba thế hệ sống ở Prenzlauer Berg, Berlin. Câu chuyện bắt đầu khi vào dịp Giáng Sinh, trường cấp một ở cái phường bé tí thuộc khu phố Prenzlauer Berg kêu gọi tổ chức “Tuần thế giới mở”. Cậu bé Minh, một học sinh lớp 4 (trong số 16 đứa trẻ Việt Nam tại trường) đã bắt thăm trúng yêu cầu mang tới sự kiện của trường “một sản phẩm văn hóa Việt Nam, trừ đồ ăn”. Về nhà hỏi bố (Sung), người sinh ra và lớn lên trên nước Đức, dù mang tên Việt và thường xuyên ăn đồ Việt nhưng “mù tịt” văn hóa Việt, Minh được bố gợi ý hỏi bà nội (bà Hiền).Vậy là một con rối với câu chuyện thu hút người nghe, được kể qua màn trình diễn kỳ lạ với những lời độc thoại, những động tác duyên dáng của người phụ nữ trong trang phục áo dài màu xanh dương đẹp ấn tượng đã đi qua hơn nửa đời người trở thành tiết mục đặc biệt nhất của “Tuần thế giới mở”. Vốn là cháu ngoại của một nghệ nhân múa rối nước ở một làng quê ngoại thành Hà Nội, lúc nhỏ thường theo ông đi biểu diễn và được ông truyền dạy nghệ thuật múa rối, năm 10 tuổi cô bé Hiền được ông ngoại tặng con rối trước khi qua đời. Luôn trân quý kỷ vật của ông ngoại, cất giữ tình yêu với nghệ thuật múa rối trong đáy sâu tâm hồn, con rối luôn được bà Hiền cất giữ cẩn thận suốt mấy chục năm, kể từ khi mang theo sang Đông Đức lao động từ những năm 1980. Hiền và Gấm là những công nhân hợp tác đầu tiên đến Cộng hòa Dân chủ Đức. Yêu thương nhau, có thai với nhau nhưng khi ấy người lao động nước ngoài không được phép sinh con trên nước Đức. Hiền đã phải bay về Việt Nam sinh nở và gửi con nhờ chị gái nuôi để quay trở lại Đức tiếp tục làm việc. Vài năm sau hai vợ chồng Hiền - Gấm đã may mắn hơn khi lại mang thai, nhờ những người bạn Đức tốt bụng, nhiệt thành tích cực vận động, đấu tranh để Hiền có thể sinh con tại Đức. Con trai của hai người, Trần Văn Dũng (đọc chệch là Sung) được đăng ký khai sinh. Năm 1989, bức tường Berlin sụp đổ, nước Đức thống nhất, nhiều người mất việc làm, vợ chồng Hiền may mắn được một người bạn Đức giúp mở một cửa hiệu tạp hóa nhỏ. Sau khi Gấm mất do tai nạn, Sung phải nghỉ học để ở nhà phụ giúp mẹ, tiếp quản cửa hàng. Từ những bối rối ban đầu của một thanh niên sinh ra trên nước Đức, ít tiếp xúc với người Việt, hạn chế khi giao tiếp bằng tiếng Việt, Sung dần hòa nhập với dòng chảy cuộc sống và kinh doanh của cộng đồng người Việt tại đây. Từng yêu một vài cô gái tóc vàng nhưng Sung vẫn luôn có cảm giác lạc lõng, giằng xé giữa sự hòa nhập về văn hóa và suy nghĩ về nguồn cội. Rồi Sung quen, yêu và cưới Mây, một cô gái Việt theo gia đình di cư sang Đức và sinh cậu bé Minh. Đọc “Con rối tha hương”, người đọc dễ dàng thấu hiểu và cảm thông với thân phận của những người Việt Nam sống xa Tổ quốc. Sự giằng xé đan xen giữa hiện tại, quá khứ và tương lai không chỉ của gia đình Sung mà còn của cả cộng đồng người Việt ở Đức. Những người con đất Việt do rất nhiều nguyên nhân: chiến tranh loạn lạc, vật lộn mưu sinh... phải rời quê hương xứ sở luôn đau đáu nỗi niềm hướng về nguồn cội. Ấn tượng từ con rối và câu chuyện kể của bà Hiền tại ngày hội văn hóa “Tuần thế giới mở” đã tác động mạnh mẽ đến cả cộng đồng người bản địa. Ngay sau ngày hội, cô giáo chủ nhiệm dạy môn nghệ thuật của cậu bé Minh tìm gặp bà Hiền để tìm hiểu về con rối và nghệ thuật múa rối. Ý tưởng dùng những con rối nhỏ tổ chức một chương trình biểu diễn cho bọn trẻ được thực hiện, thu hút sự quan tâm của nhiều gia đình người Đức. Cửa hàng của gia đình Sung được nhiều người biết đến hơn, không chỉ người Việt mà còn rất nhiều người dân địa phương. Người ta kéo nhau đến mua hàng Việt, quan tâm đến đồ ăn Việt, thích thú với những tấm lụa nhiều màu sắc. Thật thú vị khi thỉnh thoảng trên đường phố Berlin lại bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ Đức đội nón lá, hãnh diện, tha thướt trong tà áo dài Việt Nam. Rồi những cây cầu khỉ thoắt hiện, thoắt ẩn trên đường phố Đức thu hút sự quan tâm của người dân địa phương và ống kính của các phóng viên nước ngoài. Những mâu thuẫn, hiềm khích giữa chính quyền và người dân bản địa với cộng đồng người Việt được hóa giải, mọi người quan tâm đến nhau hơn, dễ cảm thông, chia sẻ hơn. Con rối và nghệ thuật múa rối nước gợi cho những người Việt xa quê nhớ về cội nguồn dân tộc, văn hóa dân tộc và trở thành cầu nối văn hóa giữa cộng đồng người Việt với cư dân bản địa và các cộng đồng người nhập cư khác. “Con rối tha hương” có phần kết đẹp như cổ tích: với sự nỗ lực của gia đình bà Hiền và những người bản địa, cộng đồng người Việt tâm huyết với nghệ thuật múa rối, sự khích lệ, trợ giúp của cặp vợ chồng phóng viên người Nhật... một sân khấu múa rối nước chưa bao giờ đẹp như thế được dựng giữa hồ nước ở khu phố. Một chương trình nghệ thuật múa rối nước đặc sắc do bà Hiền và các nghệ sỹ từ Việt Nam sang biểu diễn thu hút hàng nghìn người tới thưởng thức. Chưa bao giờ người dân địa phương có một dịp vui như thế, háo hức như thế. Sau hôm đó, Sung quyết định xin cho cu Minh tạm nghỉ học 1 năm để cùng với hai vợ chồng anh về thăm Việt Nam, trở về nguồn cội. “Con rối tha hương” do dịch giả Lê Quang chuyển ngữ từ nguyên bản tiếng Đức “Sungs Laden” (Cửa hiệu của Sung). Về cuốn tiểu thuyết này, Tạp chí Buchkultur viết “Một cuốn tiểu thuyết đầu tay thực sự ấn tượng, thơ mộng nhưng cũng đầy thực dụng”. Thời báo Neues Deutschland thì nhận xét “Karin Kalisa với ngòi bút duyên dáng, hóm hỉnh đã làm phong phú thêm sự chung sống của các nền văn hóa trên nước Đức”. Cuốn sách được dịch và xuất bản với sự tài trợ của Viện Goethe, bản quyền tiếng Việt thuộc về Công ty Cổ phần Sách Alpha, Nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 2016.
Cộng đồng người Việt Nam tại Đức hiện có khoảng 125.000 người. Phần nhiều trong số họ ở Đức từ những năm 1980, sang CHDC Đức (Đông Đức) theo hợp đồng lao động, đào tạo nghề giữa hai nước. Họ ở lại, sinh con đẻ cháu trên nước Đức.
Đời sống của cộng đồng người Việt tại Đức thu hút sự quan tâm của không ít người dân bản địa. Karin Kalisa - nhà khoa học Đức nghiên cứu các lĩnh vực ngôn ngữ, triết học và dân tộc học - viết một cuốn tiểu thuyết về người Việt với tiêu đề Sungs Laden (Cửa hiệu của Sung).
Tác phẩm được dịch giả Lê Quang chuyển ngữ sang tiếng Việt với tên Con rối tha hương. Trong khuôn khổ “Những ngày Văn học châu Âu tại Việt Nam 2016”, buổi tọa đàm về tiểu thuyết này được tổ chức tối 5-5 tại Viện Goethe Hà Nội.
Con rối tha hương viết về một gia đình Việt kiều ba thế hệ sống tại Đức. Cậu bé Minh - thế hệ nhỏ nhất trong gia đình - đang học tiểu học được yêu cầu mang tới “Tuần thế giới mở” của trường một tiết mục văn hóa mang đậm màu sắc Việt. Cha mẹ Minh là Sung (tên bị viết lệch của Dũng) và Mây nghĩ mãi mà không tìm ra món đồ cần thiết.
Bà Hiền, bà nội Minh, đưa cho cháu một con rối nước. Vật phẩm ấy gây ngạc nhiên, cuốn hút nhiều người trong khu vực gia đình Minh sống. Từ đó, cuộc đời ba thế hệ gia đình Minh được kể, mở rộng ra cuộc sông người Việt tại Đức.
Theo dịch giả Lê Quang, tác giả Karin Kalisa không ngần ngại nói tới những “thói hư tật xấu” của người Việt tại Đức. Đó là những hành động như buôn hàng lậu, tật lắm lời…
Dịch giả Lê Quang kể đôi khi ở Đức anh gặp đồng bào mà không dám chào, vì cứ lo sợ liệu người đồng hương kia có buôn bán hàng lậu hay không. “Ấy vậy mà, không ngờ Kalisa lại nhìn những chuyện ấy với ánh mắt bao dung đến vậy”.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ - người có ngót 30 năm sống tại Đức - thừa nhận nữ tác giả nói rất đúng về cộng đồng người Việt khi ấy. Tác giả Quyên hồi tưởng, năm 1989, bức tường Berlin sụp đổ, vấn đề công ăn việc làm cho người Việt tại Đông Đức khi ấy rất khó khăn, vì thế họ làm nhiều việc để mưu sinh.
Nguyễn Văn Thọ chia sẻ, khi đọc những đoạn Karin Kalisa vạch ra thói xấu của người Việt, ông không bực mình mà trái lại còn tủm tỉm cười. Sở dĩ ông có cảm giác ấy, bởi Karin nói về tật xấu không phải với thái độ miệt thị, trì chiết, lăng mạ.
“Cách nói của Kalisa giống như cách những người yêu phê bình nhau”, ông Thọ nói.
Vấn đề hòa hợp cộng đồng của người Việt tại Đức cũng là một nội dung quan trọng mà Karin Kalisa phản ánh trong tiểu thuyết. Trong tác phẩm, nội tâm nhân vật Sung (Dũng) là đại diện cho tâm sự của nhiều người Việt tại Đức.
Sung sinh ra ở Đức, lớn lên ở Đức, anh yêu vài cô gái tóc vàng mũi cao, nhưng rồi cuối cùng vẫn không nhận ra mình. Trong anh có sự giằng xé đan xen giữa hiện tại, quá khứ và tương lai.
Chỉ tới khi Sung tìm hiểu về cuộc đời của đấng sinh thành, tìm về nguồn cội, anh mới tìm được ý nghĩa cuộc sống của mình.
Sự khơi mở của văn hóa Việt trên nước Đức được tác giả thể hiện khéo léo trong tiểu thuyết. Con rối mà bà Hiền mang theo như một vật kỷ niệm, khi trao cho đứa cháu sinh ra tại Đức, bà không ngờ rằng nó được những người Đức yêu thích.
Việc khu phố dựng một sân khấu thủy đình để biểu diễn rối nước, người Đức mua con rối cho mình chính là biểu hiện của sự hòa hợp văn hóa. Tiểu thuyết có những đoạn thơ mộng, như việc cửa hàng của Sung bán nón lá. Một thời gian sau những người tóc vàng da trắng trong vùng cũng đội nón của người Việt qua lại trên phố.
Dường như người Việt ở Đức không chỉ vượt qua những giằng xé về căn nguyên nguồn cội, mà văn hóa của họ dần dần len vào đời sống của người Đức.
Đánh giá về Con rối tha hương, Lê Quang nhận định tác phẩm được viết với tinh thần nhân văn lớn. Dịch giả chuyên chuyển ngữ văn học Đức cho rằng tác giả để cái kết có hậu khiến tiểu thuyết giống một truyện cổ tích thời mới.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ chia sẻ cảm xúc khi đọc Con rối tha hương: “Tôi cũng là người từng tha hương, đọc cuốn này tôi thấy vui có, buồn có, thấm thía lắm. Tôi như gặp lại những người bạn ở Đức cũ, cuộc sống cũ. Một tác giả Đức phải tinh tế lắm mới viết về người Việt mà chạm tới cảm xúc người Việt như vậy”.
Bà Meyer-Zollitsch - Giám đốc Viện Goethe tại Hà Nội - cho biết bà từng trò chuyện với tác giả Karin Kalisa. Nữ tác giả kể rằng tại Berlin, hàng ngày bà đi qua những cửa hiệu của người Việt Nam. Một ngày kia Kalisa tự hỏi mình không biết trong các cửa hiệu đó, người Việt bán những gì.
Bà quyết định vào một cửa hàng làm quen với người bán, các đồ vật Việt. Dần dần, đời sống cộng đồng người Việt tại Đức là mối quan tâm của Karin.
Những người Việt tại đó kể cho Karin nghe câu chuyện về chính cuộc đời họ, đó cũng là chất liệu để bà viết nên cuốn tiểu thuyết.
“Có lẽ chính những câu chuyện cuộc đời của người Việt đã tạo cho tiểu thuyết của Karin độ chân thực, tinh tế” - bà Meyer nói.
| FULL: PDF |
.jpg)
