Âm hưởng chủ đạo của thiên tiểu thuyết là những mối tình, những câu chuyên tình diễn ra ở tổng Sỏi, bên dòng sông Sỏi từ hồi đầu thế kỉ XX, từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1954. Ở đây không có những cuộc tình tay ba tay tư mà chỉ có những nỗi lòng, những mối tâm tình, những niềm đam mê cháy bỏng giữa những lứa đôi. Tình yêu như dòng sông cuốn phăng đi mọi logic đời thường, mọi toan tính thế sự, mọi lề lối xếp đặt trật tự cho hôm nay và mai sau. Bao nhiêu người đã đi qua một thời xuân sắc, tưởng đâu với kinh nghiệm của bậc cha mẹ, với lý trí tỉnh táo của người ngoài cuộc, họ sẽ trải thảm đỏ cho đôi trẻ bước trên đường hạnh phúc. Thế nhưng người ngoài cuộc có ai hiểu được lòng chị Chiêm đẹp người đẹp nết lại đi xin cưới anh cu Đá chỉ bởi một ấn tượng riêng tư không dễ nói thành lời? Có ai hiểu được nỗi lòng bà Chiêm khi về già cứ muốn tìm vợ bé cho chồng? Có ai hiểu được lòng cô Hớn với tính cách mạnh mẽ lại phải lòng anh Ngoẵng phó cối năm con vốn nổi tiếng là tay buông tuồn?. Có ai hiểu được tình cô Thác hai con ngay khi khổ cực cùng đường vẫn không chịu luỵ tên Đạc cờ bạc, lái gỗ đầy mưu mô thủ đoạn trong khi cô Măng vợ hai Lý Vược lại si mê hắn cho đến chết? Có ai hiểu được cô Mùa đoan trang lại bỏ nhà theo anh Lim người ở, tựa như câu chuyện Thị Mầu anh Nô trong vở chèo xưa?... Tất cả, tất cả đã là chuyện muôn năm xưa cũ, tựa như dòng sông Sỏi dữ dội và bình yên, như lòng người nông cạn và sâu lắng, như cuộc sống ngọt ngào và không thiếu phần bi thảm, đắng cay.
