Ta thấy Lĩnh Nam chích quái tồn tại như một hiện tượng hi hữu, độc nhất vô nhị trong văn học trung đại. Tuy nhiên Lĩnh Nam chích quái vẫn như là một tác phẩm độc đáo, có một không hai. Vượt qua chức năng một tác phẩm văn chương, một lần nữa chúng ta hãy quan sát Lĩnh Nam chích quái như một tượng đài văn hóa tinh thần cổ kính, thiêng liêng và kì diệu. Lĩnh nam chích quái dạy chúng ta lòng yêu nước, yêu truyền thống dân tộc, yêu văn hóa mà nhân dân sáng tạo ra trong trường kì lịch sử.
Theo GS. Nguyễn Huệ Chi, Lĩnh Nam chích quái chủ yếu có nguồn gốc ở Việt Nam, nhưng do ảnh hưởng của sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, nên có một số truyện có nguồn gốc hoặc chịu ảnh hưởng từ nước ngoài. Như Truyện Giếng Việt chịu ảnh hưởng của truyện Trung Quốc, Truyện Dạ Xoa Vương chịu ảnh hưởng của văn hóa Chiêm Thành...Mặc dù vậy, tác phẩm vẫn có một ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng ý thức quốc gia dân tộc Việt... Đặc biệt, Lĩnh Nam chích quái có nhiều truyện mang những tư tưởng, tình cảm rất phóng khoáng. Quả đây là tấm gương phản chiếu đời sống tinh thần ở một thời kỳ mà mối quan hệ đạo lý giữa người với người còn cởi mở, chưa bị những khuôn sáo, tín điều gò bó quá chặt chẽ. Lại có những truyện chịu sự hạn chế của ý thức hệ phong kiến, nhất là các truyện do các soạn giả đời sau thêm vào.
Song nhìn chung, toàn bộ tập truyện vẫn thấm nhuần một tinh thần nhân đạo chủ nghĩa của văn học dân gian. Có thể ít nhiều thấy được ở đó thái độ yêu ghét của nhân dân: yêu chính nghĩa, ghét phi nghĩa, yêu điều thiện, ghét điều ác, đề cao những mối quan hệ tốt đẹp thủy chung giữa người và người. Một tác phẩm như vậy, tồn tại lâu như vậy , và trở thành một giá trị cốt lõi của thời gian thì tại sao không tìm đọc ngay để hiểu non sông của chúng ta khi xưa kì bí và đẹp đẽ thế nào, chắc hẳn sẽ học rất nhiều bài học từ người xưa rất nhiều.
