Lúc con trai còn nhỏ, tôi thường có những trò chơi đố vui dành cho con. Các câu đố thường lấy chủ đề về thiên nhiên, cây cối và loài vật gần gũi trong đời sống hàng ngày. Tôi luôn mong muốn con được trải lòng với vạn vật xung quanh một cách dịu lành và ngọt ngào.
Nhớ có lần tôi hỏi con: Đố con, đây là con gì? Lúc thò cổ / Lúc rụt đầu/ Hễ đi đâu đó / Mang nhà đi theo. Con đã ngẩn tò te suốt cả buổi rồi tự hỏi: Sao lại có con vật mang nhà đi theo bố nhỉ.
Đến khi con không thể giải đố được, tôi mới đưa ra đáp án, con vật “lạ lùng” đó chính là ốc sên.
Con trai phì cười, ôm cổ bố thỏ thẻ: Con biết rồi. Con ốc sên là con vật cẩn thận nhất. Nó lo bị lạc nhà, bị về muộn nên mang nhà đi theo luôn.
Tôi luôn mang theo trong lòng câu nói ngây thơ của con trai tự ngày ấy. Cái ý nghĩ mang nhà bên mình để khỏi quên, khỏi lạc thực sự quá ấn tượng. Bởi thông thường chúng ta chỉ nghĩ ốc sên là loài vật chậm chạp, nên những ai chậm, rù rờ thường bị ví là “chậm như sên”.
Nghĩ thế là oan cho ốc sên vì thực ra chúng đi được rất xa. Từ chỗ là loài bản địa của vùng Đông Phi, ốc sên đã có mặt và sinh sôi ở hầu hết các lục địa và hải đảo trên thế giới.
Năm tháng qua đi, con trai bé bỏng ngày nào giờ đã trở thành chàng sinh viên đại học và chắc con chẳng còn băn khoăn vì sao ốc sên lại mang theo nhà bên mình. Sách vở chắc đã giúp con hiểu ốc sên là loài thân mềm sống trên cạn. Nếu chúng không mang theo nhà bên mình thì trên đường di chuyển sẽ bị chết khô bởi sự thay đổi của môi trường.
Mọi điều đều có thể nhìn nhận dưới lăng kính của khoa học. Mạng thông tin toàn cầu giúp ta dễ dàng hiểu được nhiều điều chỉ bằng một cú nhấp chuột.
Ấy thế nhưng, tôi vẫn cứ mơ màng nghĩ về cái câu hỏi ngây thơ của con năm nào: Vì sao chúng ta cần phải mang theo nhà bên mình?
Vì khi ấy nhà không chỉ là nơi trú chân mà còn là nơi che chắn nỗi cô độc của mỗi người trên đường lữ hành qua ngày mưa tháng nắng.
Tôi đã từng có thời tuổi trẻ tang bồng hồ thỉ, lên Đông xuống Đoài, đi Nam về Bắc, đi ngược về xuôi. Tôi đã từng có thời tuổi trẻ với những xê dịch qua nhiều khung giờ ở những quốc gia khác nhau trên thế giới. Nhưng sau tất cả, tôi vẫn muốn như chú ốc sên kia, sống chậm rãi và luôn có NHÀ ở trong tim. Có NHÀ để biết “Sống chậm theo từng nhịp” và “Đợi nắng đến xôn xao” như tiêu đề hai phần trong cuốn tản văn “Sống chậm đợi nắng” lên của tôi.
1. Sống chậm theo từng nhịp
Sống chậm không phải chỉ là ngồi yên đợi thời gian lặng lẽ trôi. Sống chậm là để tĩnh tâm cảm nhận những cung bậc cảm xúc đang hiện hữu trong lòng: buồn bã hay sướng vui, hạnh phúc hay âu lo thắc thỏm… Từng nhịp từng nhịp đều đo đếm bằng nhịp đập con tim và đọc thấy trong đó nỗi khắc khoải về cuộc đời muôn nẻo.
Sống chậm từng nhịp là khi cảm nhận được tình yêu trong lành, ngọt mát của mình dành cho những thương yêu. Là khi thấu hiểu được sự khác biệt giữa hai khái niệm “Nhà” và “Gia đình”.
“Nhà” được xem là tổ ấm, là mái ấm, khi nó chở che bảo bọc cho một “gia đình” hòa thuận những yêu thương. Và “nhà” sẽ chỉ trần xì là một công trình với gạch vữa, với sắt thép bê tông khi thuận hòa, yêu thương vắng bóng.
Vì ngộ ra điều ấy từ rất sớm nên tôi thích sống chậm, thu vào với “cái tôi” nhỏ bé của mình để mong mình được như một vịnh nhỏ giữa biển đời. Vịnh ấy đủ độ trong trẻo, bình lặng cần thiết để bố mẹ, vợ con, để chị, để em, để cháu chắt có thể trú náu khi ngoài biển đời bão to sóng cả. Vịnh ấm ấy là nơi mà khi đi xa ai cũng muốn trở về. Là nơi những người thân yêu của mình có thể nương dựa vào nhau mà rơi nước mắt, mà tìm chốn chở che an ủi. Là nơi lưu giữ cuống nhau và những tiếng khóc buổi lọt lòng của con trai. Là nơi ấp ôm hình ảnh bố ngồi lặng phắc trước cái ti vi chỉ xem hình mà không bật tiếng vì sợ mẹ đau đầu. Là nơi cho đi những nụ cười, những ánh mắt thương yêu mà không cần biết lý do…
Và như thế, sống chậm là khi những kí ức không bao giờ nhạt phai trong một không gian ruột rà máu huyết.
Sống chậm từng nhịp còn giúp tôi được rong chơi trong khoảnh vườn xuân bé nhỏ, lắng nghe hơi thở của trăng sao, của lá hoa: “ Đêm ngày đêm buồn bã với những môi hôn / Trong vườn trăng vừa khép những đóa mong manh” như ca từ trong nhạc Trịnh Công Sơn.
Vì sao môi hôn mà lại buồn ? Phải chăng ấy là nỗi buồn của niềm hạnh phúc?
Hoa đang nở trên lưng một cuống lá dài như môi ai đang cười trên lưng một người tình. Nhưng cũng môi hôn đó, vừa cười với trăng hoa dập dìu đã giã từ đêm trăng với những cánh dần khép trong mong manh huyền hoặc…
Và cứ thế, tôi chầm chậm đến với đóa quỳnh, đến với ngọc lan, đến với chùm hoa giẻ để dịu dàng nở trong tâm mình một đóa bình yên. Tự độ ấy, tôi thành đêm trăng của những ngày xưa với môi hôn quỳnh hương mong manh. Và cũng từ ấy, tôi thấy mình miết mải trôi đi trong dòng trăng trong veo nôn nao cánh buồm cổ tich.
2. Đợi nắng đến xôn xao
Bố ơi, nắng đang khiêu vũ kìa!
Đó là lời mừng vui của con trai khi bất chợt nhìn thấy những đốm nắng nhảy nhót trên sân sau cơn mưa rào.
Ừ và kia nữa con kìa, cầu vồng đang mọc. Cầu vồng như một nửa vòng tròn khổng lồ rực rỡ mọc ra từ nóc của tòa cao ốc phía xa xa.
Vẻ đẹp thanh khiết sau mưa, lời reo gọi, ánh mắt lấp lánh của con trai trong buổi chiều chạng vạng… là men say cho tôi – một ông bố mê con đắm đuối.
Đối với tôi, con trai yêu thương đến từng milimet thịt da cũng chính là những mầm nắng của đời tôi, như lời thơ Đinh Vũ Hoàng Nguyên:
Bụng mẹ kết thành đêm
Ủ hạt mầm nắng ngủ
Nơi bầu đêm con thở
Nắng của đời ba xanh…
Với tôi, một “mầm cha” được hình thành từ một “mầm con”- Tình phụ tử linh ái sẽ nhào nặn những người đàn ông xốc nổi thành những người cha tận tụy, dịu dàng…
Khi con đi học xa nhà, tôi tựa nương vào những men say tình yêu đó để bình yên đi qua những mùa nhớ.
Và ước ao những điều giản dị:
Bếu ơi
Nếu có thể đóng hộp được thịt kho
Bố sẽ đóng cho con cả ngàn vạn hộp
Con mang sang ăn dần ngay cả khi vào học
Để con luôn nhớ bếp nhà xao xác những hoàng hôn
Nếu có thể đóng hộp được nụ hôn
Bố sẽ đặt vào đó cả ngàn vạn nụ
Những đêm trăng trên miền xanh biêng biếc
Con bỏ ra dùng và má ấm mịn như tơ
Nếu có thể đóng hộp được những câu thơ
Bố sẽ viết khúc thương yêu chắt ra từ trái tim của bố
Rằng, bố yêu con muôn đời không thể hiểu
Con lấy ra dùng khi ghềnh thác nẻo đường xa
Để rồi con cứ hát cứ ca
Cứ hồn nhiên trong rộn ràng thanh nhạc
Con ơi, khi đó là con đang “đóng hộp”
Triệu triệu niềm vui gửi cho bố, ở nơi này
Bố sẽ mang ra thưởng thức từng ngày
Bày biện “thực đơn” trong các ngăn trái tim của bố
Để chạm vào đâu cũng nốt thương nốt nhớ
Để yêu thương luôn là hạnh phúc tháng ngày xa…
Và rồi, tình yêu chạm tới tình yêu. Con trai cứ trưởng thành lành lẽ mỗi ngày.
Tôi được đón những tia nắng của lòng mình, đón cầu vồng sau mưa thanh khiết của riêng tôi từ nơi cách xa quê nhà nửa vòng trái đất.
Những bài viết ở phần hai cuốn tản văn này liệu có làm trái tim bạn xôn xao trong nhịp thời gian, có giúp bạn yêu thêm những chặng đường bạn đã đi và sẽ đi, để bạn thấy mọi con đường đều mới mẻ và kì thú mỗi ngày nếu đi chậm, nhìn kĩ và yêu thương thật sâu…
Cứ thế tản văn “Sống chậm đợi nắng lên” sẽ dẫn bạn đi cùng tôi trên những cung đường để quên đi đơn độc, đớn đau, để làm dịu lại những vết thương lòng và để dưỡng nuôi những điều đẹp đẽ, thiện lương.
Mời bạn đón đọc.
