Tác giả Sadegh Hedayat

Sadegh Hedayat (1903-1951) sinh ngày 17.2.1903, là nhà văn hiện đại hàng đầu của nền văn học hiện đại Iran, nổi bật ở mảng văn xuôi hư cấu và truyện ngắn. Đề tài mà Sadegh Hedayat đặt nhiều sự quan tâm là tôn giáo, vũ trụ học, lịch sử.

Hedayat được sinh ra gia đình quý tộc ở Tehran, Bắc Iran, là cháu nội của thi sĩ và nhà phê bình lừng danh Reza Qouli Khan. Được đào tạo tại trường Cao đẳng Saint- Louis (Trường công giáo Pháp) và Dar ol - Fonoon (1914-1916), năm 1925, ông là một trong số ít sinh viên người nước ngoài được du học ở châu Âu. Ở đó, Hedayat đã bước đầu đi vào nghiên cứu kỹ thuật ở Bỉ, không lâu sau đó, Hedayat từ bỏ kỹ thuật và đến Pháp học kiến trúc và cũng rất nhanh sau, Hedayat từ bỏ kiến trúc để theo đuổi ngành nha khoa. Năm 1927 Hedayat cố gắng tự tử nhưng không thành. Sau bốn năm ở Pháp, cuối cùng Hedayat từ bỏ học bổng của mình giữa chừng và trở về nhà vào mùa hè năm 1930.

Hedayat sau đó cống hiến cả cuộc đời mình để nghiên cứu văn học phương Tây và để học hỏi và điều tra lịch sử Iran và văn hóa dân gian. Các tác phẩm của Rainer Maria Rilke, Edgar Allan Poe, Franz Kafka, Anton Chekhov và Guy de Maupassant hấp dẫn và có sức ảnh hưởng rất lớn đến Hedayat.

Trong đời sống văn học ngắn ngủi của mình, có thể nói Hedayat đã công bố được một số lượng đáng kể các tác phẩm thuộc thể loại truyện ngắn, phim truyền hình lịch sử, kịch,…

Hedayat được coi là người đã mang ngôn ngữ và văn học Ba Tư vào dòng chính của văn bản quốc tế đương đại.

Trong những năm sau này của cuộc đời mình, Hedayat bắt đầu tập trung tấn công vào hai mảng chủ đề chính khá nóng bỏng của Iran đó là chế độ quân chủ và các giáo sĩ. Điều này thật sự khiến con đường văn chương của ông gặp vô vàn khó khăn, trắc trở. Tuy nhiên, điều đó không tước đi vị trí là nhà văn hiện đại nhất trong những nhà văn hiện đại Iran của Sadegh Hedayat.

Các tác phẩm chính

Tiểu thuyết

Buried Alive, 1930
Mongol Shadow, 1931
Three Drops of Blood, 1932
Chiaroscuro, 1933
Mister Bow Wow, 1934
Sampingé, 1936
Lunatique, 1936
The Blind Owl, 1937 (Đã xuất bản ở Việt Nam với tên Con cú mù, NXB Hội Nhà văn, 2012)The Stray Dog, 1942
Mistress Alaviyeh,1943
Velengārī,1944
The Elixir of Life,1944
The Pilgrim, 1945
Tomorrow, 1946
The Pearl Cannon, 1947

Kịch (1930–1946)

Parvin dokhtar-e Sāsān (Parvin, Sassan's Daughter)
Māzīyār
Afsāne-ye āfarīnesh (The Fable of Creation)
Travelogues
Esfahān nesf-e jahān (Isfahan: Half of the World)
Rū-ye jādde-ye namnāk (On the Wet Road), unpublished, written in 1935

Nghiên cứu, phê bình và tạp văn

Rubāyyāt-e Hakim Omar-e Khayyam (Khayyam's Quatrains), 1923
Ensān va heyvān (Man and Animal), 1924
Marg (Death), 1927
Favāyed-e giyāhkhori (The Advantages of Vegetarianism), 1927
Hekāyat-e bā natije (The Story with a Moral), 1932
Taranehā-ye Khayyām (The Songs of Khayyam), 1934
Chāykovski (Tchaikovsky), 1940
Dar pirāmun-e Loqat-e Fārs-e Asadi (About Asadi's Persian Dictionary), 1940
Shive-ye novin dar tahqiq-e adabi (A New Method of Literary Research), 1940
Dāstan-e Nāz (The Story of Naz), 1941
Shivehā-ye novin dar she'r-e Pārsi (New Trends in Persian Poetry), 1941
A review of the film Molla Nasrud'Din, 1944
A literary criticism on the Persian translation of Gogol's The Government Inspector, 1944
Chand nokte dar bāre-ye Vis va Rāmin (Some Notes on Vis and Ramin), 1945
Payām-e Kāfkā (The Message of Kafka), 1948
Al-be`thatu-Islamiya ellal-belad'l Afranjiya (An Islamic Mission in the European Lands)

Dịch từ tiếng Pháp

Gooseberries của Anton Chekhov, 1931
In the Penal Colony của Franz Kafka, 1948
Before the Law của Franz Kafka，1944
The Metamorphosis của Franz Kafka (along with Hasan Qaemian)，1950
The Wall của Jean-Paul Sartre，1950
Tales of Two Countries của Alexander Lange Kielland, 1950
Blind Geronimo and his Brother của Arthur Schnitzler, 1950

Dịch từ ngôn ngữ Pahlavi

1943 Kārname-ye Ardashir-e-Pāpākān (The Book of the Deeds of Ardashir [son of] Papakan)
1940 Gojaste Abālish
1945 Āmadan-e shāh Bahrām-e Varjavand (Return of shah Bahram Varjavand)
1944 Zand va Homān Yasn