DTV eBook - Mượn Sách Truyện Tiểu Thuyết Văn Học Miễn Phí Tải PRC/PDF/EPUB/AZW

Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Bà Đỡ – Tình Yêu Ngày Tận Thế của tác giả Katja Kettu & Bùi Việt Hoa (dịch).

Qua những dòng ghi chép riêng tư, hoặc dành cho nhiều nhất một người, ta có thể nhận thấy hai gương mặt rõ nét nhất: Nhân vật nữ, bà đỡ với biệt danh Mắt Dại và nhân vật nam, nhiếp ảnh gia chiến tranh phục vụ lực lượng SS: Johannes Angelhurst.

Họ yêu nhau, nhưng tình yêu đó chưa bao giờ bằng lặng, thậm chí vốn đã ẩn chứa sự đối nghịch: Người này mang sự sống đến, còn người kia đào “bể bơi” cho thần Chết. Cũng nhờ thế, việc điểm xuyết khoảng lặng mà hai người trải qua bên nhau lại mang sức nặng hơn cả. Dẫu vậy, đọc “Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế” đâu chỉ là miên theo cảm xúc, theo những gập ghềnh tâm lý của nhân vật, ở đó, độc giả phải là người lật giở, sắp xếp các trang ghi chép hòng nắm được mạch truyện; hàng loạt mảnh ghép đã bị xáo lên lệch khỏi thời gian tuyến tính, đẩy nhân vật vào sâu hơn lớp mành quá khứ đầy bí ẩn: Thân phận Mắt Dại ở đâu? Liệu có thực Johannes Angelhurst là gã đao phủ cho Quốc xã?

Như nhiều sáng tác khác của Katja Kettu, “Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế” được nhận định mang màu sắc của thuyết thần bí – với ánh sáng vĩnh cửu từ thượng đế, và còn một thứ ánh sáng cứu rỗi khác: Tình yêu. Nhân vật Mắt Dại dẫu luôn tin sùng thượng đế thì cũng đã thừa nhận rằng: “Tôi là một bà đỡ không có học. Trong cái thế giới này tôi chỉ có một loại tình cảm đúng đắn, và đó là tình yêu”. Nhờ tình yêu, hay nói rộng hơn là tình người, mầm thiện không bị cái ác ngập ngụa của chiến tranh đè bẹp.

Với “Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế”, tác giả đã dùng chẳng những thổ ngữ vùng cực Bắc và cực Tây Bắc Phần Lan (thổ ngữ đất Láp) mà còn trùng điệp phương ngữ của nhóm dân Koltta, các thổ ngữ Phần Lan được dùng tại Bắc Thụy Điển và Bắc Na Uy, tiếng Đức, tiếng Nga như là cách biểu hiện không khí hỗn tạp, dữ dội trong thế chiến, cũng như cảnh quan hoang sơ, khắc nghiệt. Katja Kettu không ngại nhào trộn ngôn ngữ của nhiều nhóm dân bản địa, nhiều tôn giáo và tín ngưỡng... để kiến tạo một thế giới “đa sắc, đa chiều”; để lột tả tính cách nhân vật, nhất là Mắt Dại – người đàn bà thất học sống theo bản năng mãnh liệt, thậm chí hoang dại như con thú cái.

“Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế” ra đời dựa trên bối cảnh “cũ” (thế chiến thứ hai) song vẫn nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn chương đặc sắc, với “mê cung” ngôn từ và những cao trào xếp lớp khiến người đọc cảm thấy mỗi phút lật giở trang sách đều đáng giá.

***

Góc review | Bà đỡ - tình yêu ngày tận thế - Katja Kettu |

"Ủa, tui đâu có định đọc truyện nặng nề đâu. Tui ngó thấy truyện này ở hội sách rồi thấy có vẻ phong cách lạ lạ (truyện Phần Lan) nên tui vác về. Tui đâu có định (một lần nữa) bị cuốn vào tiểu thuyết chiến tranh?...

Đây là một tiểu thuyết có cốt truyện rất đơn giản, nhưng cách dẫn dắt và ngôn từ đậm tính thổ ngữ lại khiến nó trở nên phức tạp. Mặt khác, bối cảnh của "Bà đỡ" là chiến tranh Xô-Đức và chiến tranh Lapland ở mặt trận Phần Lan (thuộc thế chiến thứ hai), được kể dưới góc nhìn của nhân dân Phần Lan, nên vì không có kiến thức về mảng này, mình thấy khá khó khăn để theo được mạch truyện. Nhưng dù sao thì điểm trọng tâm của tác phẩm cũng không phải là các chi tiết chiến trận, mà là nhân vật chính có biệt danh Mắt Dại - một nhân vật chính thậm chí không có được một cái tên đàng hoàng.

Mắt Dại là một bà đỡ người Phần Lan, và tóm tắt ngắn gọn cả tác phẩm là việc Mắt Dại đã đem lòng yêu một sĩ quan SS của quân đội Đức đến long trời lở đất ra sao. Có lẽ nhiều người sẽ dùng cấu trúc câu "chuyện tình GIỮA Mắt Dại và Johannes Angelhurst" để giới thiệu về "Bà đỡ". Nhưng rõ ràng là không phải thế. Chỉ có Mắt Dại yêu Johannes điên cuồng. Còn vị sĩ quan trẻ tuổi, loạn trí kia, thì chỉ ở bên Mắt Dại để được an ủi, để không chết chìm giữa những khoảng trắng của ký ức và ám ảnh chiến tranh và cái lạnh vùng cực thảm khốc. Dĩ nhiên, việc anh ta nghĩ về Mắt Dại ra sao không quan trọng. Mắt Dại chẳng vì mong chờ một lời xác nhận mà phải ngừng yêu anh.

Chiến tranh cuốn những người mộng mơ chỉ muốn ngắm sao vào cối xay tàn bạo của nó. Trong "Bà đỡ", ta không đòi hỏi những triết lý nhân nghĩa, những hy sinh quả cảm, những xúc động thấu trời xanh, mà sau cùng, ta chỉ có những cảm xúc rất riêng tư, kiểu như, liệu Johannes có làm vòng hoa cho Mắt Dại, liệu anh có thấy cô khiếm khuyết, liệu anh có để yên cho cô quấn anh vào chăn như mẹ anh làm ngày xưa và họ đã nghĩ gì khi cùng nhau trú ngụ tại túp lều ở nơi tận cùng thế giới. Miêu tả rất thuần phác, đơn giản, và cả một vùng đất Phần Lan với những con người chân chất hiện lên, những người tin Chúa, tin vào các tín ngưỡng và lời nguyền rủa, tin vào ánh sáng cực quang, tin rằng những cơn bão tuyết là không thể tránh khỏi, nhưng chúng cũng chẳng thể ngăn ta thương mến và tha thứ và bao dung.

Mắt Dại luôn hành xử lý trí trong mọi việc, nhưng lại là một phụ nữ quá đỗi bản năng trong tình cảm, bản năng đến nỗi tự nguyện lao đầu vào trại tập trung của quân Đức để đi theo Johannes, bản năng đến nỗi sự tàn ác nơi trại tù cũng như sự loạn trí của Johannes không khiến cô gục ngã... Trong truyện tình dường như chỉ có một chiều này, ta càng đọc càng bế tắc, nhất là khi kiểu kể chuyện lẫn lộn thời gian của tác giả đã báo hiệu trước kết cục chẳng lành. Thế nên, ở những trang cuối cùng tiểu thuyết, khi ta biết rốt cuộc hy vọng của Mắt Dại cũng không phải là vô lý, ta lập tức hiểu cô đã giữ được trái tim mình rend und undschuldig - tinh khôi và vô tội biết bao, giữa tất thảy những điên loạn và nỗi đau không thể miêu tả được."

© Hanh Dung

***

Tình yêu ngày tận thế lay động tâm can

"Bà Đỡ - Tình yêu ngày tận thế" lấy bối cảnh thế chiến thứ hai nhưng người đọc không thấy sự tàn nghiệt trong chiến tranh, thậm chí còn cảm nhận được sự lãng mạn thông qua số phận của các nhân vật.

Lấy bối cảnh rất lớn và rợn ngợp - chiến tranh thế giới thứ hai, tiểu thuyết "Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế" lại có cách kể chuyện thông qua hình thức quá đỗi cá nhân là thư từ, nhật ký, dường như Katja Kettu muốn tạo ra sự tương phản ngay ở khởi thủy. Trên tấm bản đồ thế chiến mênh mông, vùng đất Láp chỉ là một chấm bé xíu cũng như trong sa mạc lịch sử khắc nghiệt đó, mỗi con người chỉ như hạt cát. 

Qua những dòng ghi chép riêng tư hoặc dành cho nhiều nhất một người – "người ấy" – đọc, ta có thể nhận thấy hai gương mặt rõ nét nhất: nhân vật nữ, bà đỡ với biệt danh Mắt Dại và nhân vật nam, nhiếp ảnh gia chiến tranh phục vụ lực lượng SS: Johannes Angelhurst. Họ yêu và yêu và yêu! Nhưng tình yêu đó chưa bao giờ bằng lặng, thậm chí vốn đã ẩn chứa sự đối nghịch: Người này mang sự sống đến, còn người kia đào "bể bơi" cho thần Chết.

Mối quan hệ giữa Mắt Dại và Johannes, trong phần lớn thời gian, tựa như sóng cồn; hẳn Katja Kettu có chủ ý khi đặc biệt hướng "chiếc máy quay" vào những phân cảnh ân ái, từ đó đẩy cảm giác về cái hoang dại, dữ dội lên cao nhất. Song cũng nhờ thế, việc điểm xuyết khoảng lặng mà hai người trải qua bên nhau lại mang sức nặng hơn cả.

Đọc những dòng này: "Những mảnh sao băng rơi lả tả phía trên chúng tôi. Mỗi khi có một mảnh bay qua đường chân trời, tôi lại giật mình. Chúng tôi đếm và lại đếm sao, chỉ để lại và lại nhận ra rằng chúng có hàng triệu triệu và chúng ta không bao giờ có một kết quả giống nhau. Lại một vòng cung nữa bay trong không trung, và tôi cảm nhận được người đàn bà của tôi thoắt run lên" ta không thấy sự tàn nghiệt trong chiến tranh, có thứ gì man mác lay động tâm can, thậm chí thiên về chủ nghĩa lãng mạn.

"Bà đỡ - Tình yêu ngày tận thế" được nhận định mang màu sắc của thuyết thần bí – với ánh sáng vĩnh cửu từ Thượng Đế, song còn một thứ ánh sáng cứu rỗi khác: tình yêu. Nhân vật Mắt Dại dẫu luôn tin sùng Thượng Đế thì cũng đã thừa nhận rằng: "Tôi là một bà đỡ không có học. Trong cái thế giới này tôi chỉ có một loại tình cảm đúng đắn, và đó là tình yêu". Nhờ tình yêu, hay nói rộng hơn là tình người, mầm thiện không bị cái ác ngập ngụa của chiến tranh đè bẹp.

"Bà Đỡ - Tình yêu ngày tận thế" ra đời dựa trên bối cảnh "cũ" (thế chiến thứ hai) song vẫn nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn chương đặc sắc.

Mời các bạn tải đọc sách Bà Đỡ – Tình Yêu Ngày Tận Thế của tác giả Katja Kettu & Bùi Việt Hoa (dịch).

Mọi người cũng tìm kiếm