“Tôi viết để làm vui đứa trẻ trong tôi, và tôi chỉ có thể hi vọng rằng những đứa trẻ khác cũng cảm thấy vui theo cách đó.” – niềm hi vọng của Astrid Lindgren đã hoàn toàn trở thành hiện thực, ngày nay, trẻ em ở nhiều nước trên toàn cầu vẫn đang vui thích khi đọc những cuốn truyện mà bà sáng tác từ nhiều nhiều năm trước. 

Astrid Lindgren tạo nên thế giới trẻ thơ trong veo, tinh nghịch, chẳng khi nào to tát nhưng rõ ràng lại đầy “uy lực”. Trẻ em mê thích truyện bà viết bởi lẽ chúng được làm quen với những “ông bạn”, “bà bạn” đồng điệu ở tít một đất nước xa xôi; còn người lớn – chúng tôi tin rằng người lớn cũng khoái chí hễ có dịp đọc những sáng tác cho trẻ em của Astrid Lindgren, bởi họ sẽ thấy lại tuổi thơ tí toáy đáng yêu năm nào.

Lũ trẻ làng Ồn Ào gồm 6 đứa trẻ, với cô bé Lisa 7 tuổi dẫn chuyện. Phe con gái có Lisa, Anna và chị Britta; phe còn trai thì tập hợp Lasse, Bosse (hai anh trai của Lisa) và bạn Olle. Hai phe trêu đùa, giễu cợt nhau cả ngày không biết chán: Lasse và Bosse thường nói đám con gái không đủ trình để chơi trò người da đỏ, rồi 3 cô con gái thì cho rằng đám con trai còn lâu mới biết giữ bí mật – còn lâu! 

Cứ thế, cứ thế, cuộc sống của lũ trẻ ở làng lúc nào cũng sôi động, tươi vui: thi nhau tỉa củ cải, thi nhau nhảy vào đống cỏ khô “thâm thấp phăng phẳng như tấm nệm”, xây đường hầm, thậm chí lên kế hoạch “bỏ nhà ra đi”. Thật đáng ngạc nhiên – đã có thời lũ trẻ không cần tới điện thoại, tới những thiết bị thông minh mà vẫn vui nổ trời đến thế.
Điều giá trị bậc nhất là truyện của Astrid Lindgren không chỉ mô tả những trò đùa vui thuở ấu thơ mà còn ngập tràn tình yêu thương được lũ trẻ lan tỏa trong cuộc sống. 6 bạn nhỏ tại làng Ồn Ào rất thích chơi với Ông, đọc sách báo cho người ông mắt kém nghe; các em không ngại tới nhà cô giáo để chăm cô bị ốm; rồi các em có thể “cảm hóa” chú chó hư bằng sự chăm sóc, vỗ về đầy nồng ấm 

Xuất phát từ ao ước được “làm vui” đứa trẻ bên trong chính mình nên những câu chuyện mà Astrid Lindgren viết đều quá đỗi tự nhiên, hồn nhiên, không phải một người lớn đóng vai con trẻ. Làm điều ấy khó, bởi vì lũ trẻ rất “tinh”: Chúng yêu mến những gì tự nhiên, trong trẻo, chân thành. Niềm mến yêu của trẻ thơ tạo nên sức sống tươi xanh cho truyện của Astrid Lindgren. 

Tác giả

Astrid Lindgren chào đời ở Vimmerby, Thụy Điển vào năm 1907. Trong cuộc đời mình bà đã viết hơn 40 cuốn sách cho thiếu nhi, và đã bán được hơn 145 triệu bản sách trên khắp thế giới. Bà từng chia sẻ rằng: “Tôi viết để làm vui đứa trẻ trong tôi, và tôi chỉ có thể hi vọng rằng những đứa trẻ khác cũng cảm thấy vui theo cách đó.” 

Nhiều truyện của Astrid Lindgren dựa trên những kí ức thời thơ ấu của bà, trong những truyện đó đầy ắp các nhân vật độc đáo và sống động. Có lẽ cuốn truyện nổi tiếng nhất của bà là tác phẩm Pippi Tất Dài, xuất bản lần đầu ở Thụy Điển vào năm 1945. Nó thành công ngay lập tức và được xuất bản ở Anh vào năm 1954. 

Các giải thưởng dành cho sáng tác văn chương của Astrid Lindgren bao gồm Giải thưởng Hans Christian Andersen danh giá. Năm 1989, một công viên chủ đề dành riêng để tưởng nhớ bà – Astrid Lindgren Värld (Thế Giới Astrid Lindgren) – chính thức mở cửa tại Vimmerby. Bà qua đời năm 2002 ở tuổi 94.

***

REVIEW SÁCH: LŨ TRẺ LÀNG ỒN ÀO
Một cuốn truyện dành sự yêu thích từ mọi lứa tuổi tại Thụy Điển ngay ngày đầu ra mắt vào năm 1947, với tên Alla vi barn I Bullerbyn, và được dịch thành nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt, rồi dần được biết đến nhiều hơn trên toàn cầu, trở thành một câu chuyện gối đầu giường của hàng triệu bạn trẻ bạn trẻ. Tất nhiên, vì thời gian và bối cảnh cách xa hiện tại một khoảng nhất định nên có một số tình tiết dường như lạ lùng, lạc hậu đối với chúng ta ngày nay.
Được Astrid Lindgren, một cây bút lừng danh người Thụy Điển, thai nghén và chỉnh sửa một cách hoàn hảo rồi hữu hình như bây giờ, “Lũ trẻ làng ồn ào” được kì vọng và có những thử thách vào ngày xuất bản, và tất nhiên nó không làm ai thất vọng cả. Với những câu chuyện nhỏ, dễ nghe, dễ hiểu, dễ cảm như đọc lại cuốn nhật kí của chính mình ngày xưa, không chỉ những đứa trẻ, những người từng-là-trẻ-con cũng bị cuốn hút và yêu thương sự crazy của bản thân thời thơ ấu, nhận ra mình từng trong sáng và đáng yêu ra sao.
“Lũ trẻ làng Ồn Ào” gồm 6 đứa trẻ, với cô bé Lisa 7 tuổi dẫn chuyện. Phe con gái có Lisa, Anna và chị Britta; phe còn trai thì tập hợp Lasse, Bosse (hai anh trai của Lisa) và bạn Olle. Hai phe trêu đùa, giễu cợt nhau cả ngày không biết chán: Lasse và Bosse thường nói đám con gái không đủ trình để chơi trò người da đỏ, rồi 3 cô con gái thì cho rằng đám con trai còn lâu mới biết giữ bí mật – còn lâu!
Cứ thế, cứ thế, cuộc sống của lũ trẻ ở làng lúc nào cũng sôi động, tươi vui: thi nhau tỉa củ cải, thi nhau nhảy vào đống cỏ khô “thâm thấp phăng phẳng như tấm nệm”, xây đường hầm, thậm chí lên kế hoạch “bỏ nhà ra đi”. Thật đáng ngạc nhiên – đã có thời lũ trẻ không cần tới điện thoại, tới những thiết bị thông minh mà vẫn vui nổ trời đến thế.
Điều giá trị bậc nhất là truyện của Astrid Lindgren không chỉ mô tả những trò đùa vui thuở ấu thơ mà còn ngập tràn tình yêu thương được lũ trẻ lan tỏa trong cuộc sống. 6 bạn nhỏ tại làng Ồn Ào rất thích chơi với Ông, đọc sách báo cho người ông mắt kém nghe; các em không ngại tới nhà cô giáo để chăm cô bị ốm; rồi các em có thể “cảm hóa” chú chó hư bằng sự chăm sóc, vỗ về đầy nồng ấm.
“Tôi viết để làm vui đứa trẻ trong tôi, và tôi chỉ có thể hi vọng rằng những đứa trẻ khác cũng cảm thấy vui theo cách đó.” – niềm hi vọng của Astrid Lindgren đã hoàn toàn trở thành hiện thực, ngày nay, trẻ em ở nhiều nước trên toàn cầu vẫn đang vui thích khi đọc những cuốn truyện mà bà sáng tác từ nhiều nhiều năm trước.
Xuất phát từ ao ước được “làm vui” đứa trẻ bên trong chính mình nên những câu chuyện mà Astrid Lindgren viết đều quá đỗi tự nhiên, hồn nhiên, không phải một người lớn đóng vai con trẻ. Làm điều ấy khó, bởi vì lũ trẻ rất “tinh”: Chúng yêu mến những gì tự nhiên, trong trẻo, chân thành. Niềm mến yêu của trẻ thơ tạo nên sức sống tươi xanh cho truyện của Astrid Lindgren.

Võ An Bảo Thơ

***

Lũ trẻ làng Ồn Ào chúng tớ

Tên tớ là Lisa. Tớ là con gái. Dĩ nhiên, các bạn nghe cái tên đó là biết ngay. Tớ bảy tuổi và chẳng bao lâu nữa tớ lên tám. Thi thoảng mẹ tớ nói:

“Con là cô con gái lớn của mẹ, vậy nên hôm nay con có thể lau khô bát đĩa rồi đấy.”

Và thi thoảng Lasse với Bosse nói:

“Bọn anh không cho đám con gái chơi trò làm người da đỏ cùng đâu. Dù gì em cũng còn bé quá.”

Đó là lí do tại sao tớ tự hỏi mình thực sự như thế nào - lớn hay bé? Khi một số người nghĩ bạn lớn, còn một số người khác nghĩ bạn bé thì có lẽ bạn vừa đúng tuổi của mình, chứ còn sao nữa.

Lasse với Bosse là các anh trai của tớ. Lasse chín tuổi, còn Bosse lên tám. Lasse rất khỏe và anh có thể chạy nhanh hơn tớ. Nhưng tớ có thể chạy nhanh chẳng kém gì Bosse. Thi thoảng, khi hai anh không muốn tớ quanh quẩn ở chỗ các anh, Lasse giữ chặt tớ trong khi Bosse co cẳng chạy và giành lợi thế ngay từ đầu. Sau đó Lasse buông tớ ra, chạy vụt đi, nhanh như gió. Tớ không có chị em gái, điều đó thật đáng tiếc. Bọn con trai khó chơi lắm!

Ngôi nhà nơi anh em tớ sống là Nhà Giữa. Nó được gọi như thế bởi vì nó đứng giữa hai ngôi nhà trang trại khác. Hai nhà đó là Nhà Bắc và Nhà Nam. Cả ba nhà đứng thành một hàng, như thế này này:

Thật ra cảnh trông không giống như thế, nhưng tớ vẽ dở ẹc.

Có một cậu con trai tên là Olle sống ở Nhà Nam. Cậu chẳng có anh chị em gì cả, nhưng cậu chơi với Lasse và Bosse. Cậu tám tuổi và cũng chạy nhanh ra trò.

Nhưng ở Nhà Bắc có con gái, tận hai đứa. Thật tốt họ không phải là con trai! Tên của các bạn ấy là Britta và Anna. Britta chín tuổi, còn Anna bằng tuổi tớ. Tớ thích cả hai như nhau. À, mà có lẽ tớ thích Anna hơn tí tẹo, tí tẹo thôi.

Đó là tất cả lũ trẻ làng Ồn Ào chúng tớ. Người ta gọi làng của chúng tớ như vậy. Nó là một ngôi làng nhỏ chỉ với ba nóc nhà: Nhà Bắc, Nhà Giữa, và Nhà Nam. Và chỉ có sáu đứa nhóc: Lasse với Bosse, tớ, Olle, Britta và Anna.
 

Mời các bạn mượn đọc sách Lũ Trẻ Làng Ồn Ào của tác giả Astrid Lindgren & Nguyễn Bích Lan (dịch).