Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Mùi Hương Xuân Sắc của tác giả Gérard de Nerval & Bùi Giáng (dịch).
Ấn phẩm "Mùi hương xuân sắc" của tác giả Gérard de Nerval, do dịch giả Bùi Giáng phiên dịch, được nhà xuất bản Tân An phát hành lần đầu năm 1974. Bùi Giáng là một nhà thơ và dịch giả nổi tiếng tại Việt Nam, được biết đến với lối dịch dí dỏm, hài hước nhưng đầy triết lý sâu sắc. Trong tác phẩm này, độc giả sẽ cảm nhận sự linh hoạt và tinh tế trong ngôn từ của ông.
Tác phẩm mở đầu bằng những cảm xúc buồn bã của nhân vật khi trở về những nơi thân yêu, với mong muốn gặp lại Sylvie - biểu tượng cho quá khứ tươi đẹp. Hành trình trở về xóm Loisy diễn ra trong khung cảnh yên bình của một ngày hè, nơi mọi người đang nghỉ ngơi sau buổi hội. Nhân vật quyết định đi dạo ở Ermenonville, nơi có không khí ấm áp và cây cối rợp bóng mát. Những hình ảnh thiên nhiên sống động, cùng với tiếng chim và cây cối, tạo nên một bức tranh tĩnh lặng và đầy cảm xúc về nỗi nhớ quê hương và tình yêu.
Nếu bạn đang tìm kiếm một tác phẩm vừa có giá trị văn học, vừa mang lại cảm xúc chân thật, thì sách cũ Mùi Hương Xuân Sắc chính là lựa chọn tuyệt vời.
***
Tóm tắt & Đánh giá tiểu thuyết Mùi Hương Xuân Sắc
Tác giả: Gérard de Nerval
Dịch giả: Bùi Giáng
Xuất bản lần đầu tại Việt Nam: 1974
Tóm tắt nội dung
Mùi Hương Xuân Sắc (Sylvie) là một tác phẩm tiêu biểu của Gérard de Nerval, nằm trong chuỗi những sáng tác thể hiện tâm hồn mộng mơ, sự hoài niệm và cảm thức u buồn về tình yêu và ký ức. Nhân vật chính của câu chuyện trở về miền quê để tìm lại hình bóng Sylvie, biểu tượng cho tình yêu ngây thơ và thanh khiết của quá khứ.
Hành trình trở về quê hương, qua những xóm làng yên bình như Loisy hay Ermenonville, được Nerval khắc họa bằng những hình ảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, nhưng cũng chất chứa một nỗi buồn sâu sắc. Sylvie không chỉ là một người yêu trong tâm tưởng mà còn là biểu tượng của ký ức đẹp đẽ, nơi thực tại và mộng tưởng hòa quyện.
Câu chuyện, mặc dù đơn giản, lại đi sâu vào những cảm xúc phức tạp của con người: nỗi cô đơn, niềm tiếc nuối, và sự bất khả của việc nắm giữ thời gian.
Đánh giá bản dịch của Bùi Giáng
Bùi Giáng đã mang đến cho Mùi Hương Xuân Sắc một sức sống mới qua lối dịch vừa hài hước, dí dỏm, vừa đầy triết lý. Ông không chỉ chuyển ngữ mà còn thêm thắt những suy tưởng của riêng mình, tạo nên một bản dịch giàu tính sáng tạo và đôi khi vượt khỏi nguyên tác.
Trong bản dịch này, Bùi Giáng còn lồng ghép những câu chữ mang hơi hướng triết học, thơ ca, thậm chí cả những lời bình luận về xã hội và văn hóa Đông – Tây. Điều này khiến tác phẩm không chỉ là một bản dịch đơn thuần mà còn là một cuộc đối thoại văn hóa đầy màu sắc.
Ví dụ nổi bật:
- Câu triết lý từ Pascal “Người ta vốn điên, điên một cách thiết yếu đến nỗi không điên cũng là điên theo một lối khác” được Bùi Giáng diễn giải với phong cách độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân, đặt trong bối cảnh Đông – Tây giao thoa.
- Những đoạn bình luận như “Người trí thức da vàng” hay “chiêm bao bụi hồng” vừa mơ hồ, vừa châm biếm, cho thấy sự sáng tạo không giới hạn của dịch giả.
Giá trị văn học & triết lý
Tác phẩm là một bản hòa ca giữa mộng và thực, giữa tình yêu và nỗi buồn, giữa quá khứ không thể níu giữ và hiện tại đầy lạc lõng. Sylvie, dù là một nhân vật hư cấu, vẫn đại diện cho khát vọng tìm lại những gì thuần khiết nhất trong tâm hồn con người.
Dưới ngòi bút của Nerval và cách diễn đạt phong phú của Bùi Giáng, Mùi Hương Xuân Sắc trở thành một tác phẩm vừa có giá trị văn học, vừa mang đến những suy ngẫm triết học sâu sắc về bản chất con người.
Kết luận
Mùi Hương Xuân Sắc không chỉ là một câu chuyện về tình yêu, mà còn là một bài thơ triết học được viết bằng ngôn ngữ của ký ức và tâm hồn. Bản dịch của Bùi Giáng, với lối dịch “phiêu linh” và đầy cảm hứng, đã biến tác phẩm này thành một viên ngọc quý trong văn học dịch Việt Nam.
Nếu bạn yêu thích những tác phẩm mang phong cách hoài niệm, đậm chất thơ và triết lý, đây chắc chắn là một lựa chọn không thể bỏ qua.
***
"Les hommes sont si nécessairement fous, que ce serait être fou par un autre tour de folie, de n’être pas fou."
(Người ta vốn điên, điên một cách thiết yếu đến nỗi không điên cũng là điên theo một lối khác).
Ấy là lời của? Của một Kẻ Tư Tưởng Âu Châu thế kỷ 17 (mà Heidegger có nói tới trong Sao Gọi Là Suy Tư). Kẻ gay cấn chịu chơi trong triết học, kẻ gây kinh hoàng thán phục cho mọi nhà khoa học những thế kỷ sau – mặc dù cái tên tuổi của y quả nhiên là rất tếu (Pascal) cà gật ba gai.
“Xấp xỉ cùng một thời với Descartes, Pascal khám phá ra cái lý tính của trái tim…” - (của cái tâm hồn vô lượng của uyên nguyên tư tưởng).
Sao gọi là tư tưởng? – từ đó có nghĩa là: sao gọi là “trái tim vĩnh viễn” (Hölderlin) của Vô Lượng Tâm? Là Nhị Vô Lượng Tâm? Hay là tứ ngũ thập vô lượng Lý?
Sau nghìn thế kỷ của ba trăm năm điêu tàn sa mạc, con người Trí Thức Tưởng Giả Da Vàng vẫn điên cuồng nằm ngủ tại
“trung tâm” trái bom nguyên tử, và vừa o bế o bồng
“Nguyên Tử Tâm” vừa ò e nguyền rủa trái bom ly kỳ da trắng. Vừa thống thiết tự xưng “ta đông phương da vàng” vừa lém luốc dòm dỏ theo đuôi “em tây phương tiến bộ văn minh da trắng".
Quả nhiên thật là là? Là điên theo lối gay cấn? Là cuồng dại theo thể lệ da–vàng–rạng–rỡ-Lục-Hồng-Tích–Tham–Lam?
"Hồng tham
Dự lục tô bồi?"
Không phải không phải không phải. Vì sao không phải? Bởi vì: “
Les hommes sont fous, si nécessairement fous, que…"
Điên cuồng thiết yếu bức bách đến nỗi?
Đến nỗi:
Vừa lém luốc dòm dỏ theo đuôi Em Văn Minh Da Trắng vừa ò è uốn éo ưỡn ẹo la to lên rằng Em–Đìu–Hiu–Da–Trắng–vong bản–hơn–Ta–Da-Vàng.
Sông dài biển rộng ngàn thu sau vẫn không sao gột rửa sạch cái chỗ quái dị tâm ly kia của không–lường–đông–phương–sa–mạc. Nghìn vạn Cô Em Mọi Nhỏ đi tiểu trên Nấm Mồ Trung Niên cũng không thể nào vãn hồi được sự huống lém luốc nhà ma bên phương hướng bình minh hòng nhật.
“Chắc chi thiên hạ đời nay, mà đem non nước làm rầy chiêm bao." (N.Trãi)
Đem non nước làm rầy giấc chiêm bao của hồng hoang mặt đất? Đáng vào đâu?
Thiên hạ đời nay là gì? Có liên can đến thiên hạ đời nào? Mà chiêm bao là gì? Đem non nước làm rầy chiêm bao suốt bình sinh của hùng tâm thiên hạ? Sao gọi là thiên hạ? Thiên hạ là giữa bụi hồng? Sao gọi là bụi hồng? Là “bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao”? – Khốn nạn khốn nạn! Chiêm bao bèo bọt bóng vang? Bóng vang của vang bóng? Vang bóng của mộng mỵ? Mộng mỵ của chiêm bao? Kết thúc của Vô Lượng Tâm Ba La Mật Bát Nhã? Ồ!
Sương biệt ly bất thình lình là Nguyệt Hồi Phục? Les Chimères là Adrienne Sylvie?
Không phải không phải.
Vì sao không phải?
Bởi vì bởi vì bởi vì? Bởi vì toàn thể địa cầu đang lom lem hình thành Mạt Thế Thể của Sử Lịch Hương Nguyện Tương Lai. Và mọi cuộc cuồng điên vô–sở-tòng–lai–diệc–vô–sở-khứ, và mọi cuộc như–lai calvaire–bí–mật–xứ, và mọi trái bom hòn đạn trút lên đầu lên cổ da vàng da trắng da đen, vẫn không một mảy may nào giải thích được cái nghĩa lẽo đẽo chiêm bao cho bụi hồng đi về hồi phục.
Trong một đêm đông băng giá, Nerval đã thắt cổ hai lần cho tử sinh nhị tử. Nếu Marx Nietzsche trùng sinh thế kỷ này, ắt các ngài sẽ thắt–cổ-ba–lần–ca–vát–thần thông cho “tâm sự di thần triều Lê” được tử diệt thênh thang trong da vàng tình tự.
Tuy nhiên? Tuy nhiên một vạn lời Nguyền Rủa của sử xanh vẫn không thể nào đưa bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao trong Chúc Phúc. Do đó có câu:
“Tiền trình vạn lý đầu hoa
Ngờ đâu cuối tuyết còn xa vô cùng.”
(Tạm gọi đó là lời tiễn đưa cho bọn trí thức trưởng giả lên đường).
Người ta nhớ rằng đầu thế kỷ 19 Nguyễn Du Hölderlin Beethoven cùng đi về trong mùa dự cảm thênh thang. Thênh thang vì ấy chẳng phải dự cảm rằng mình là những “di thần triều Lê nhớ nhung cựu chúa” mà ấy bởi dự cảm bi hùng kịch biển dâu của những thế kỷ sắp tới, và tại thể tự thân phải chịu cưu mang lấy nghiệp dĩ làm Trường Sở Trụ cho một cuộc tranh chấp dị thường giữa những Thần Đế đang đi vào quá khứ và những Thần Đế man mác tương lai. Gánh lấy cái nghiệp kia quả nhiên là nặng lắm. Và bao phen ngôn ngữ loài người đã đành chịu vỡ toang cung bậc vì sự yêu thỉnh khôn hàn của cuộc hình thành một Thần Đế Thể bất khả tư lường đối với đám đông quần chúng huynh đệ. Niềm cô độc mênh mông xâm chiếm trái tim một vài người của nòi dự cảm. Trước một Hoàng Hôn của Sử lịch và sau một Đêm Dài Bất Tận của Sử Xanh, niềm dự cảm quy lại về một Bình Minh không tên tuổi. Và sự đó yêu sách liên miên những dông bão (nội tâm) song song với những chói chang gay gắt và những tà ngậm ngùi. Những vũ tuyết, những vân sương, xô ùa nhau gào kêu thị hiện và hình thành trong tinh thể khác.
“Bờ bến lạ lá cây rung cùng tột
“ Trận điêu tàn bào háo nhị giai nhân…”
Sau Nguyễn Du Hölderlin một phần ba thế kỷ, những Huyễn Mộng (Les Chimères) Nerval lại khiến cho những lá Cây Dự Cảm Bờ Bến Lạ rung lên tuyệt trù lần nữa. Không biết bao nhiêu Trận Điêu Tàn bào háo từ đó đã xảy ra. Les Fleurs du Mal, Une Saison en Enfer, Zarathoustra… Toàn nhiên là tinh hoa Tây Phương Hy Lạp Địa? Trừ Nguyễn Du, Đông Phương Trung Hoa Ấn Độ Thổ tuyệt nhiên không một Linh Hồn Thái Bình Dương nào cảm ứng nổi cái trận điêu tàn bào háo bờ bến lạ bên những lá cây cùng tột rung lên (…) Đông Phương đã tiếp tục ngủ vùi giữa những trầm thống thất thanh kia. Và lúc sực tỉnh ra thì chỉ biết thống thiết chạy theo đuôi một cái đuôi hút heo tan nát, vừa chạy theo đuôi vừa gào to lên rằng mình vừa chộp được một cái đầu thật bự.
Mời các bạn tải đọc sách Mùi Hương Xuân Sắc của tác giả Gérard de Nerval & Bùi Giáng (dịch).
Mọi người cũng tìm kiếm
-chris-bradford-&-hoang-huong-trang-(dich).jpg)
.jpg)
.jpg)
