Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).
Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).
Bộ sách
Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.
Bộ sách
Nhân Văn Trung Quốc gồm có:
Cuốn sách Nghề Sách Trung Quốc của hai tác giả Dương Hổ và Tiêu Dương, nằm trong bộ sách Nhân Văn Trung Quốc do Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu phát hành, là một tác phẩm khám phá lịch sử hình thành và phát triển của nghề làm sách tại Trung Quốc – một khía cạnh quan trọng phản ánh sự trường tồn của nền văn minh Trung Hoa. Sách nhấn mạnh rằng văn minh Trung Hoa là nền văn minh duy nhất trên thế giới chưa từng bị đứt đoạn trong hơn 5.000 năm lịch sử, và nghề sách đã đóng vai trò cốt lõi trong việc tích lũy tri thức, truyền bá văn hóa, đồng thời lan tỏa ảnh hưởng của Trung Quốc ra toàn cầu.
Tác phẩm trình bày hành trình của nghề sách từ những hình thức ban đầu như khắc gỗ, in ấn thủ công, đến sự ra đời của kỹ thuật in ấn tiên tiến (in活字 - chữ rời) do Tất Thăng phát minh vào thời Tống, đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử văn minh nhân loại. Nghề sách không chỉ là phương tiện lưu giữ tri thức mà còn là cầu nối giữa các thế hệ, góp phần phổ biến văn hóa Trung Hoa qua thư tịch đến khắp thế giới. Qua đó, sách khẳng định nghề làm sách là một bức tranh thu nhỏ phản ánh sự phát triển liên tục và bền bỉ của văn minh Trung Quốc.
Đánh giá sách
Điểm mạnh:
- Tầm nhìn lịch sử sâu rộng: Cuốn sách không chỉ giới thiệu nghề sách mà còn đặt nó trong bối cảnh rộng lớn của văn minh Trung Hoa, giúp người đọc nhận ra vai trò quan trọng của ngành này trong việc duy trì và phát triển văn hóa.
- Tính học thuật cao: Tác giả kết nối nghề sách với các cột mốc lịch sử và kỹ thuật in ấn, như phát minh của Tất Thăng, mang lại chiều sâu và sự thuyết phục cho nội dung.
- Giá trị văn hóa: Sách tôn vinh nghề sách như một biểu tượng của sự kế thừa và lan tỏa tri thức, làm nổi bật đóng góp của Trung Quốc vào văn minh thế giới.
- Ngắn gọn, súc tích: Phù hợp với phong cách của bộ Nhân Văn Trung Quốc, sách trình bày nội dung cô đọng, dễ tiếp cận với độc giả phổ thông.
Điểm hạn chế:
- Thiếu chi tiết kỹ thuật: Dù nhắc đến các cột mốc như in chữ rời, sách chưa đi sâu vào quy trình hay cách thức vận hành của nghề sách qua các thời kỳ, có thể khiến người đọc tò mò muốn biết thêm cảm thấy hụt hẫng.
- Hạn chế về bối cảnh hiện đại: Tác phẩm tập trung chủ yếu vào lịch sử mà chưa đề cập nhiều đến sự phát triển của nghề sách trong thời kỳ hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh số hóa và xuất bản điện tử.
- Thiếu minh họa trực quan: Là một ebook, nếu không có hình ảnh về các bản khắc gỗ, sách cổ, hay kỹ thuật in ấn, trải nghiệm của độc giả có thể bị giảm đi.
Tổng kết:
Nghề Sách Trung Quốc của Dương Hổ và Tiêu Dương là một tác phẩm đáng đọc, đặc biệt với những ai quan tâm đến lịch sử văn minh và vai trò của tri thức trong sự phát triển của một quốc gia. Dù không đi sâu vào chi tiết kỹ thuật hay bối cảnh đương đại, sách vẫn thành công trong việc khắc họa nghề sách như một phần không thể thiếu của văn hóa Trung Hoa, đồng thời khẳng định ảnh hưởng toàn cầu của nó. Với sự hâm mộ Trung Quốc mà bạn đã chia sẻ, đây là một tài liệu thú vị để hiểu thêm về khía cạnh trí tuệ của đất nước này. Điểm đánh giá: 8/10.
Ghi chú thêm:
Là một phần của bộ Nhân Văn Trung Quốc, cuốn sách bổ sung một góc nhìn độc đáo về văn hóa Trung Quốc, đặc biệt phù hợp với sở thích của bạn về sự vĩ đại của quốc gia này. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về sự chuyển mình của nghề sách trong thời đại số, có thể cần tham khảo thêm các nguồn tài liệu ngoài bộ sách này.
