Chẳng còn ai khác sống sót.
Thảm họa xảy ra tại một phòng tiệc vào thế kỷ thứ năm trước Công nguyên, gia quyến đến hiện trường đào bới đống đổ nát tìm dấu vết những người thân yêu - dù là chiếc nhẫn, đôi dép, hay bất cứ thứ gì giúp họ nhận dạng đúng người thân mà đưa về chôn cất.
Chỉ vài phút trước đấy, nhà thơ Hy Lạp Simonides of Ceos còn đứng đọc bài thơ ca ngợi Scopas, một nhà quý tộc xứ Thessaly. Khi Simonides vừa an tọa, một sứ giả vỗ vai ông. Hai thanh niên đang ngồi trên lưng ngựa ngoài kia nóng lòng báo cho ông điều gì đó. Ông lại đứng dậy bước ra cửa. Ngay lúc ông bước qua ngưỡng cửa, mái phòng tiệc đổ sập đánh ầm xuống thành một tấn ghê rợn những đá vỡ và bụi đất.
Lúc này ông đứng trước quang cảnh đổ nát với những cái xác bị chôn vùi. Bầu không khí trước đó vẫn đầy tiếng cười đùa ồn ã, giờ bụi mờ và tĩnh lặng. Các nhóm cứu hộ điên cuồng đào tìm nơi tòa nhà sụp đổ. Những cái xác lôi ra khỏi đống đổ nát đã biến dạng đến mức chẳng thể nhận ra. Không người nào dám chắc những ai đã ở trong tòa nhà. Thảm kịch này chồng chất lên thảm kịch khác.
Rồi một chuyện phi thường xảy ra đã vĩnh viễn thay đổi cách người ta suy nghĩ về trí nhớ. Simonides nén chặt những cảm xúc trước cảnh hỗn loạn chung quanh và đảo ngược thời gian trong đầu ông. Những đống đá vụn hóa trở lại thành cột đá, và những mẩu họa tiết vương vãi kết liền lại với nhau phía trên đầu. Những mảnh gốm tung tóe khắp nơi tái tạo thành những chiếc bát. Những mảnh gỗ vụn trên đống tan hoang lại ráp thành bàn. Simonides thoáng nhìn thấy hình ảnh từng thực khách dự tiệc ngồi trên ghế, họ không hề hay biết mối tai ương sắp ập tới. Ông nhìn thấy Scopas đang cười đùa ở đầu bàn, một bạn thơ ngồi đối diện ông đang dùng mẩu bánh mì vét nốt phần thức ăn còn lại, một nhà quý tộc đang mỉm cười khoan khoái. Ông quay về phía cửa sổ và trông thấy những sứ giả đang tiến lại gần, như thể đang mang theo tin tức quan trọng.
Simonides mở mắt ra. Ông nắm tay từng người thân đang trong cơn kích động, thận trọng bước về đống đổ nát, ông hướng dẫn họ, từng người một, đến những chỗ trên đống gạch đá vụn nơi người thân họ đã ngồi.
Theo truyền thuyết, từ khoảnh khắc đó thuật ghi nhớ ra đời.
Mời các bạn đón đọc Phiêu Bước Cùng Einstein của tác giả Joshua Foer.