Sử thi chàng Dam San |
|
Tác giả | Nhiều Tác Giả |
Bộ sách | |
Thể loại | Sử Thi |
Tình trạng | Hoàn Thành |
Định dạng | eBook mobi pdf epub azw3 |
Lượt xem | 0 |
Từ khóa | eBook mobi pdf epub azw3 full Nhiều Tác Giả Sabachier Đào Tử Chí Nguyễn Hữu Thấu Sử Thi Sử Thi Êđê Văn Học Việt Nam Văn Học Phương Đông |
Nguồn | linhnganiekdam.vn |
Sử Thi Chàng Dam San (tên tiếng Êđê: Klei Khan Y Dam San) là một trường ca sử thi của dân tộc Êđê ở Tây Nguyên, dài 2077 câu, do nhiều tác giả dân gian sáng tác. Tác phẩm được sưu tầm và dịch sang tiếng Pháp bởi Sabachier vào năm 1933, sau đó Đào Tử Chí dịch sang tiếng Việt từ năm 1959-1977, và được Nguyễn Hữu Thấu hiệu đính vào năm 1988. Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học dân gian Việt Nam, phản ánh khát vọng tự do, sức mạnh cộng đồng và những giá trị văn hóa đặc sắc của người Êđê thời kỳ thị tộc – bộ lạc. Bạn có thể tải miễn phí ebook dưới dạng PDF, EPUB, MOBI, hoặc AZW3 tại DTV eBook để đọc trên PC, smartphone (iOS, Android), hoặc máy đọc sách Kindle, Kobo.
Theo tục cuê nuê (nối dây) trong chế độ mẫu quyền của người Êđê, khi bà của H’Nhĭ và H’Bhí qua đời, hai nàng phải “nối dây” với chồng của bà là ông Y Kla, cậu của Dam San. Sau khi Y Kla mất, Dam San phải thay cậu kết hôn với H’Nhĭ và H’Bhí, dù cả ba bằng tuổi nhau. H’Nhĭ đã nhờ các anh sang hỏi cưới Dam San theo luật tục, nhưng chàng không muốn, tìm nhiều cách chống đối. Tuy nhiên, Dam San không thể thoát khỏi luật lệ, buộc phải từ bỏ người yêu để làm chồng hai chị em. Chán nản, chàng thường bỏ đi chơi hoặc dẫn tôi tớ đi săn xa.
Trong lúc Dam San vắng nhà, các tù trưởng Quạ (Mtao Grư) và Sắt (Mtao Mxây) thấy H’Nhĭ xinh đẹp nên lừa bắt cóc nàng. Dam San tức giận, kéo quân đánh bại hai kẻ thù, cứu được vợ và thu về nhiều của cải, tôi tớ, khiến bộ tộc ngày càng giàu mạnh. Không thỏa mãn với những chiến công ấy, Dam San nảy ý định cầu hôn Nữ Thần Mặt Trời để khẳng định quyền uy tối thượng. Tuy nhiên, Nữ Thần từ chối và cảnh báo chàng sẽ chết nếu không chịu quay về trước khi mặt trời lên cao. Dam San bỏ qua lời cảnh báo, kết quả là chàng và ngựa bị lún xuống đầm lầy trong rừng Sáp Đen, chết thảm.
Sau khi chết, hồn Dam San hóa thành ruồi, bay vào miệng chị gái Hơ Âng, khiến nàng mang thai và sinh ra một đứa bé được đặt tên là Dam San mới. Đứa trẻ lớn lên vài tuổi, H’Nhĭ lại cho anh em sang hỏi cưới theo tục cuê nuê. Sợ mất của cải và không thể trái luật tục, Dam San mới đành tiếp tục vòng luân hồi hôn nhân với H’Nhĭ và H’Bhí, lặp lại số phận của người cậu trước đó.
Sử Thi Chàng Dam San là một tác phẩm hùng ca tiêu biểu của văn học dân gian Việt Nam, khắc họa sống động xã hội Êđê thời kỳ chuyển giao từ chế độ mẫu quyền sang tổ chức xã hội cao hơn. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện về người anh hùng mà còn là bức tranh văn hóa giàu bản sắc của cộng đồng Tây Nguyên.
Điểm mạnh:
Điểm yếu:
Cảm nhận tổng thể: Sử Thi Chàng Dam San là một viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của người anh hùng mà còn phản ánh sâu sắc đời sống văn hóa, tinh thần của người Êđê. Tác phẩm mang hơi thở hùng tráng của núi rừng Tây Nguyên, đồng thời đặt ra những chiêm nghiệm sâu sắc về khát vọng và giới hạn của con người. Dù có một số hạn chế về tính dễ tiếp cận, đây vẫn là một tác phẩm đáng đọc để hiểu hơn về lịch sử và văn hóa của một dân tộc giàu bản sắc. Đánh giá: 4.5/5 – một tác phẩm hùng ca đầy giá trị lịch sử, văn hóa và nhân văn.