Tháng chín vừa qua, bọn Ngô-đình-Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ và hiếu chiến Pháp cho hai tên côn đồ đem bom phá hủy ngôi chùa Một-cột, một công trình văn hóa và lịch sử của nhân dân ta. Rõ ràng chúng là những kẻ tử thù của văn hóa.
Chùa Một-cột là ngôi chùa dựng lên ở Thăng-long đầu thế kỷ thứ XI. Đó là công trình do những bàn tay lao động của công nhân nước ta đã xây lên. Lối kiến trúc đặc biệt của nó, so với các ngôi chùa khác đã chỉ cho ta thấy tin thần sáng tạo của người lao động nước ta trong thời kỳ lịch sử mà con đê đầu tiên là đê Cơ-xá được đắp lên để ngăn cản lục, trong thời kỳ ruộng đất được vỡ hoang trên qui mô rộng rãi, văn miếu được lập lên ; trong thời kỳ mà tinh thần quật cường của nhân dân ta còn được ghi lại trong những câu thơ đầy tin tưởng vào chiến thắng quân ngoại xâm của Lý-thường-Kiệt :
Như hà nghịch lỗ lại xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. 1
Tại sao bọn Ngô-đình-Diệm nhận mệnh lệnh của đế quốc Mỹ lại cố tâm phá hoại những công trình văn hóa và lịch sử của nhân dân ta?
Kẻ thù của ta rất sợ những truyền thống văn hóa và truyền thống lịch sử của dân tộc. Sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta ngày nay do Đảng lao động Việt-nam và Hồ Chủ tịch lãnh đạo là kế tục những sự nghiệp của dân tộc ta trong kiến thiết và chiến đấu từ hàng trăm thế kỷ và được nâng lên một kỷ nguyên mới. Những sự nghiệp anh hùng của dân tộc đã được ghi lại trong những công trình văn hóa và lịch sử, nêu cao tinh thần sáng tạo, bất khuất và nhắc nhở thế hệ chúng ta phải có nghĩa vụ kế tục. Chính vì vậy mà bọn Ngô-đình-Diệm tay sai của đế-quốc Mỹ rất sợ dấu vết của sự nghiệp ấy, do đó chúng đã cố tâm hủy hoại những cái gì tốt đẹp của lịch sử nước ta, hòng làm chúng ta quên cái dĩ vãng anh dũng của dân tộc để đồng thời cùng với bao nhiêu âm mưu đen tối khác chúng có thêm cơ hội phá hoại Hòa bình và nô dịch dân tộc ta.
Đế quốc Mỹ và bọn tay sai của chúng ta lầm. Nhân dân ta đã trả lời chúng trong 8, 9 năm kháng chiến vừa qua, nhân dân ta sẽ trả lời chúng trong thời gian sắp tới. Nhân dân ta quyết xứng đáng là những người kế tục truyền thống anh dũng của tổ tiên chúng ta. Nhân dân ta quyết bảo vệ lấy kho tàng văn hóa quí báu của dân tộc và bảo vệ lấy những di tích lịch sử.
Riêng đối với những người có trách nhiệm nghiên cứu văn học lịch sử và địa lý của dân tộc, chúng ta càng cần học tập, để tăng cường thêm nữa khả năng biểu dương một cách khoa học tất cả những cái gì tốt đẹp trong bao nhiêu sự nghiệp tốt đẹp của tổ tiên chúng ta.
Kẻ thù của dân tộc phá hủy chùa Một-cột tức là phá họa kho tàng văn hóa của ta. Nhưng tinh thần sáng tạo của người lao động và những chiến sĩ bảo vệ bờ cõi của đất nước, tiêu diệt xâm lăng trong thế kỷ thứ XI cũng như trong bao nhiêu thế kỷ về trước và về sau là sức mạnh thúc giục chúng ta tiến lên kế tục và phát triển truyền thống quật cường của tổ tiên chúng ta. Chúng ta có trách nhiệm phá tan mọi mưu mô đê hèn của bọn Ngô-đình-Diệm, chặn tay chúng lại, bảo vệ lấy mọi di sản văn hóa của dân tộc.
Những người công tác văn học, sử học, và địa lý sẽ cố gắng nghiên cứu kho tàng văn học của dân tộc ta để biểu dương hơn nữa địa vị của nhân dân trong công cuộc liên tục đấu tranh xây dựng đất nước và đấu tranh bảo vệ thống nhất và độc lập của đất nước.
Chúng ta quyết bảo vệ lấy kho tàng văn hóa của dân tộc, nêu cao giá trị cao quí của những kho tàng ấy, học tập văn hóa tiên tiến của thế giới đặc biệt là của Liên-xô và Trung quốc, phát triển thêm kho tàng văn hóa của ta để góp phần vào công cuộc xây dựng và đấu tranh trong giai đoạn mới giai đoạn củng cố Hòa bình, thực hiện thống nhất và hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc.
Ban nghiên cứu
VĂN – SỬ – ĐỊA
Mời các bạn đón đọc
Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 3.
