Nhà văn Ngọc Giao được biết đến là cây bút trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp, chuyên về văn xuôi và sáng tác truyện cho cả người lớn lẫn thiếu nhi. Ông đặc biệt hứng thú với những câu chuyện cổ tích về các nhân vật thật mà hư, thần kỳ, thân thuộc và giàu ý nghĩa nhân văn. Các tác phẩm thiếu nhi, hồi ký tiêu biểu của ông như: Hiền, Máu chảy một dòng, Đốt lò hương cũ...
Tập truyện "Úm ba la - Hang thuồng luồng" tổng hợp những câu chuyện cổ tích do chính tác giả sáng tạo: Hoàng Trừu, Bầu sữa dê, Úm ba la - Hang thuồng luồng mang màu sắc diệu kỳ, bay bổng và chứa đựng những bài học nhân quả to lớn. Riêng Ma Thiên Lãnh là sự kết hợp giữa cổ tích và đồng thoại, khiến câu chuyện thêm phần lung linh huyền ảo, vừa rất xa lạ, song cũng lại hết sức đời thường, gần gũi. Với tuổi thơ, đó thực là một thế giới nghệ thuật đầy thú vị, mở ra nhiều cơ hội trải nghiệm và thu nhận bài học làm người.
Trong thế giới nghệ thuật của Ngọc Giao, bạn đọc nhỏ tuổi sẽ gặp lại những nhân vật cổ tích quen thuộc như hoàng tử, công chúa, nhà vua, thị tì, phù thủy, dân nghèo… Nhưng qua lời kể của ông, các nhân vật có một đời sống khác, số phận khác, vừa phảng phất sắc màu lịch sử, vừa đời thường dung dị. Ngoài ra, tác giả sử dụng các loài vật để vừa biểu đạt thế giới tự nhiên, vừa nói về cuộc sống con người. Các loài vật trong tập truyện nhìn chung tốt bụng, luôn tìm cách trả ơn con người; đây có lẽ cũng là một tấm gương về đạo lý…
Sự linh hoạt trong ngòi bút của nhà văn Ngọc Giao đã thổi làn hơi sinh động và nhân văn vào từng câu chuyện: từ những cảnh ngộ éo le, số phận đáng thương của nhân vật để làm nổi bật lên vẻ đẹp phẩm chất tâm hồn của họ, dù có gặp khó khăn nhưng cũng nhận được kết quả tốt đẹp, có một cái kết hạnh phúc, đúng với triết lý "Ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão"; hay đến các nhân vật trong lịch sử được truyền đạt một cách nhẹ nhàng và bình dị. Đây cũng là những bài học đáng quý cho trẻ em học hỏi và lưu giữ một cách dễ dàng và dài lâu.
Qua tập truyện "Úm ba la - Hang thuồng luồng", bạn đọc biết thêm về một phương diện sáng tạo của nhà văn Ngọc Giao, đặc biệt là tài năng và tình cảm ông dành cho tâm hồn trong sáng của các độc giả nhỏ tuổi.
***
Với trẻ thơ, điều kỳ diệu nhất chính là được lớn lên cùng những giấc mơ về công chúa, hoàng tử hay người bạn nhỏ đáng yêu trong những câu chuyện cổ tích, đồng thoại mẹ kể hàng đêm. Được viết bằng tấm lòng của một nhà văn luôn dành tình thương mến cho các em nhỏ, tập truyện “Úm ba la - Hang thuồng luồng” của Ngọc Giao sẽ mang đến những giấc mơ ngọt ngào để các bé lớn lên mỗi ngày.
Tập truyện mở ra trước mắt các em nhỏ một thế giới muôn màu muôn vẻ, vừa khác lạ vừa gần gũi. Các em không chỉ được gặp những cô công chúa dịu hiền, xinh đẹp; những chàng hoàng tử dũng mãnh, tuấn tú; những ông vua nhân từ; những nô tỳ hết lòng với chủ,... mà còn được sống cùng, chia sẻ cùng những khó khăn, gian khổ mà họ trải qua. Trong hành trình ấy, các em nhỏ sẽ tự mình tìm ra được bài học quý báu về sự thủy chung, lòng nhân hậu, về triết lý “ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác”,... Đó là những truyện được viết dưới dạng cổ tích hoặc phỏng cổ tích, như Hoàng Trừu, Bầu sữa hươu, Úm ba la,...
Bên cạnh đó, những truyện được viết dưới dạng đồng thoại còn giúp mở rộng trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của các em. Với không gian huyền ảo, các loài vật như thuồng luồng, cáo, vượn, hùm,... biết nói tiếng người, có tâm tư tình cảm và biết sống thủy chung đã tạo nên nét đặc sắc trong truyện Ngọc Giao. Truyện Hang thuồng luồng đưa các em nhỏ đến với một thế giới mà ở đó con người và loài vật hòa hợp, yêu thương và biết sống vì nhau. Cách viết xen lẫn hư thực còn được nhà văn vận dụng vào cả truyện viết về đề tài lịch sử. Truyện Ma Thiên Lãnh nhắc đến nhân vật có thật trong lịch sử, Hồ Quý Ly, cùng hai nhân vật tưởng tượng (Cáo và Vượn), không chỉ mở rộng không gian sáng tạo mà còn mang đến cho các em nhỏ bài học đáng giá về lòng biết ơn.
Phong phú về thể loại, đa dạng về đề tài, cùng cách viết mới mẻ, linh hoạt, truyện của Ngọc Giao đã góp phần làm giàu kho tàng truyện thiếu nhi của nước nhà. Và dẫu chọn đề tài nào, đưa các em vào không gian sống là hiện thực hay huyền ảo, xưa hay nay, truyện Ngọc Giao vẫn luôn hàm chứa những món quà đẹp cho các em nhỏ trên hành trình hướng thiện.
Mời các bạn đón đọc
Úm Ba La - Hang Thuồng Luồng của tác giả
Ngọc Giao.