Tác phẩm dựa trên bản in lần đầu năm 1938 của Quan Hải Tùng Thư - một đơn vị xuất bản do Đào Duy Anh (1904-1988) sáng lập đầu thế kỷ 20. Đội ngũ biên tập cũng tham khảo một số chi tiết trong bản in năm 1951 của Nhà xuất bản Bốn phương, Viện Giáo khoa - Hiên Tân Biên.
Sách được bổ sung phần sách dẫn, giúp độc giả tiện tra cứu nhân danh, địa danh và một số mục từ quan trọng. Các lỗi chính tả, in ấn trong bản đầu được sửa lại. Với những từ ít quen thuộc, chi tiết nghi có sai sót, không nhất quán với các bộ chính sử hoặc cần làm rõ thêm, nhóm biên tập giải thích ở cuối trang, bên cạnh các chú thích sẵn có của tác giả.
Ấn bản còn sử dụng một số hình ảnh minh họa trong các tư liệu: tập san L’Illustration, sách L’Art Indo‑Chinois của Albert de Pouvourville (bộ sách Bibliothèque de l’Enseignement des Beaux-Arts) và Monographie Dessinée de l’Indochine - Cochinchine (Ký họa về Đông Dương - Nam Kỳ).
Sách cũng được thêm một số minh họa từ các nguồn tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa, trong đó có một bức họa của Thang Trần Phềnh và sáu bức ảnh chụp của nhiếp ảnh gia Pierre Dieulefils. Tổng cộng, Việt Nam văn hóa sử cươngđược bổ sung 108 minh họa so với ấn bản gốc.
Việt Nam văn hóa sử cương xuất bản lần đầu năm 1938, là nỗ lực giải quyết cuộc va chạm giữa văn hóa Việt Nam truyền thừa từ bao đời và văn hóa phương Tây du nhập trong bối cảnh xã hội đầu thế kỷ 20. Đào Duy Anh nhìn nhận cuộc va chạm ấy chính là "bi kịch hiện thời" đến từ "sự xung đột của những giá trị cổ truyền của văn hóa cũ ấy với những điều mới lạ của văn hóa Tây phương". Để giải quyết sự xung đột này, ông đề nghị "một mặt phải xét lại cho biết nội dung của văn hóa xưa là thế nào, một mặt phải nghiên cứu cho biết chân giá trị của văn hóa mới". Tác phẩm là lời giải cho vấn đề này.
Từ khi ra mắt, sách được đánh giá là bộ sử toàn diện đầu tiên và có hệ thống nhất về văn hóa Việt Nam từ sơ khởi đến năm 1938. Cùng Văn minh An Nam (La Civilization Annamite, 1944) của Nguyễn Văn Huyên, hai tác phẩm trở thành những công trình khoa học đầu tiên đặt nền tảng cho sự hình thành nền văn hóa học hiện đại Việt Nam.
Ngoài Việt Nam văn hóa sử cương, tác phẩm Việt Nam sử lược của học giả Trần Trọng Kim (1883 - 1953) cũng có ấn bản mới. Sách được thực hiện theo bản in lần thứ năm (1954) của Nhà xuất bản Tân Việt, là bản được chính tác giả chỉnh sửa lần cuối, bổ sung 60 minh họa từ các nguồn tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa.
Tác phẩm ra mắt độc giả năm 1920, giữa lúc nền học thuật nước nhà chỉ có các bộ đại tác như Đại Việt sử ký toàn thư hay Khâm định Việt sử thông giám cương mục là sử liệu chính thống. Sách sử Việt Nam khi đó gần như chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu của đại chúng vì chủ yếu được viết bằng chữ Hán, lưu hành trong giới trí thức. Với phương pháp ghi chép mới, có hệ thống, cách kể lôi cuốn so với đương thời, Việt Nam sử lược thường được coi là sách vỡ lòng cho người bắt đầu tìm hiểu về lịch sử trong nước.
***
Tóm tắt và Đánh giá sách "Việt Nam Văn Hóa Sử Cương" của Đào Duy Anh
"Việt Nam Văn Hóa Sử Cương" là một tác phẩm nổi tiếng của học giả Đào Duy Anh, được tái bản và bổ sung với 108 tranh ảnh minh họa. Cuốn sách dựa trên bản in lần đầu năm 1938 của Quan Hải Tùng Thư và bản in năm 1951 của Nhà xuất bản Bốn Phương. Cuốn sách được bổ sung phần sách dẫn giúp độc giả dễ dàng tra cứu các nhân danh, địa danh và một số mục từ quan trọng. Các lỗi chính tả và in ấn trong bản đầu cũng được sửa lại. Đặc biệt, với những từ ít quen thuộc hoặc chi tiết có sai sót, không nhất quán với các bộ chính sử, nhóm biên tập đã giải thích ở cuối trang.
Ấn bản mới cũng sử dụng một số hình ảnh minh họa từ các tư liệu như tập san L’Illustration, sách L’Art Indo‑Chinoiscủa Albert de Pouvourville, và Monographie Dessinée de l’Indochine - Cochinchine. Ngoài ra, còn có các minh họa từ bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa, bao gồm một bức họa của Thang Trần Phềnh và sáu bức ảnh chụp của nhiếp ảnh gia Pierre Dieulefils.
"Việt Nam Văn Hóa Sử Cương" được xuất bản lần đầu năm 1938, là nỗ lực giải quyết cuộc va chạm giữa văn hóa truyền thống Việt Nam và văn hóa phương Tây trong bối cảnh xã hội đầu thế kỷ 20. Đào Duy Anh nhận định cuộc va chạm này là "bi kịch hiện thời" do "sự xung đột của những giá trị cổ truyền của văn hóa cũ với những điều mới lạ của văn hóa Tây phương". Để giải quyết xung đột này, ông đề nghị cần xét lại nội dung của văn hóa xưa và nghiên cứu chân giá trị của văn hóa mới. Từ khi ra mắt, sách được đánh giá là bộ sử toàn diện và có hệ thống nhất về văn hóa Việt Nam từ sơ khởi đến năm 1938. Cùng với Văn minh An Nam (La Civilization Annamite, 1944) của Nguyễn Văn Huyên, hai tác phẩm này đặt nền tảng cho sự hình thành nền văn hóa học hiện đại Việt Nam.
Đánh giá:
"Việt Nam Văn Hóa Sử Cương" là một tác phẩm có giá trị lớn về mặt lịch sử và văn hóa. Đào Duy Anh đã thành công trong việc cung cấp một cái nhìn toàn diện và có hệ thống về văn hóa Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử. Cuốn sách cung cấp thông tin chi tiết và phong phú về văn hóa Việt Nam từ sơ khởi đến năm 1938, giúp độc giả hiểu rõ hơn về sự phát triển và tiến hóa của văn hóa Việt Nam. Việc bổ sung 108 hình ảnh minh họa từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau giúp sách trở nên sinh động và dễ tiếp cận hơn. Sách dẫn được bổ sung giúp độc giả dễ dàng tra cứu và nắm bắt thông tin nhanh chóng.
Tuy nhiên, một số phần của sách có thể khó hiểu đối với người đọc hiện đại do ngôn ngữ và cách diễn đạt cổ điển. Sự phong phú và chi tiết của nội dung có thể khiến một số phần trở nên phức tạp và khó theo dõi đối với những người không có kiến thức nền tảng về văn hóa và lịch sử Việt Nam.
Kết luận: "Việt Nam Văn Hóa Sử Cương" là một tác phẩm quan trọng và đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử và văn hóa Việt Nam. Đào Duy Anh đã mang lại một cái nhìn sâu sắc và toàn diện về các giá trị văn hóa của dân tộc. Tuy nhiên, để hiểu và đánh giá đầy đủ cuốn sách, người đọc cần có một kiến thức nền tảng nhất định về lịch sử và văn hóa Việt Nam.
.jpg)
