DTV eBook - Mượn Sách Truyện Tiểu Thuyết Văn Học Miễn Phí Tải PRC/PDF/EPUB/AZW

---

Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết thiếu nhi Lô Bô – Chúa tể vùng Carơmpo (Lobo Chúa Tể Currumpaw) của tác giả Ernest Thompson Seton & Nguyễn Tâm (dịch).

Lô Bô – Chúa tể vùng Carơmpo (Lobo Chúa Tể Currumpaw được trích trong tập truyện Truyện Loài Vật .

Lobo là tên một con sói ở Mỹ thời thế kỷ 19, nổi tiếng qua cuộc đối đầu với nhà tự nhiên học Ernest Thompson Seton. Trong cuốn Wild Animals I Have Known (1899) (Những con thú hoang dã mà tôi biết đến), Seton kể lại câu chuyện về Lobo, một con sói lớn, sống ở gần trang trại nuôi súc vật Currumpaw tại New Mexico.

Trong thập kỷ 1890, Lobo và đàn sói của nó, do nguồn động vật hoang dã khánh kiệt vì người định cư săn bắn hết, quay sang bắt súc vật nuôi của người định cư. Các chủ trang trại định hạ Lobo và đàn của nó bằng cách đánh bả, nhưng đàn sói gạt các phần bị tẩm thuốc độc ra. Những toan tính tiêu diệt đàn sói bằng cách đánh bẫy và săn đuổi đều thất bại, họ đặt giá 1.000 dollar (một khoản tiền rất lớn lúc đó) cho ai giết được Lobo. Nhiều thợ săn bị thu hút bởi khoản tiền kỷ lục này đến để thử sức, nhưng tất cả đều phải tay trắng quay về.

Ernest Thompson Seton quyết định vào cuộc để giành giải thưởng. Anh vốn là một thợ săn có tiếng ở Canada, và rất tự tin vào tài săn sói của mình. Anh đã phát triển một phương pháp đánh bả đặc biệt, và còn viết sách phổ biến kinh nghiệm cho các thợ săn sói khác, nên tin chắc chỉ cần hai tuần là đủ để hạ con sói huyền thoại này. Tuy nhiên, dù anh đã dùng nhiều cách đánh bả cũng như các loại thuốc độc khác nhau, Lobo đều nhận biết được và tránh khỏi. Tiêu biểu như một lần anh đặt năm miếng mồi tại các chỗ khác nhau, cẩn thận xóa hết hơi người trên đó. Ngày hôm sau, ba miếng mồi biến mất, Seton khấp khởi mừng thầm chắc là Lobo đã dính bả. Nhưng theo dấu đàn sói, anh tìm thấy bốn miếng mồi cùng nằm một chỗ, rác rưởi phủ lên trên, là cách mà Lobo tỏ ra "khinh miệt" các trò đánh bả này.

Seton đặt mua những chiếc bẫy sói đặc biệt, và đặt chúng trên vùng lãnh thổ kiếm ăn của Lobo. Lần theo dấu Lobo, anh thấy Lobo phát hiện ra hết các bẫy, rồi đi vòng quanh chúng và đánh sập hết. Sau nhiều lần thất bại, Seton đổi chiến thuật, thay vì đánh bẫy Lobo, anh quay sang đánh bẫy Blanca, là con sói cái trắng rất đẹp, bạn đời của Lobo. Lần này anh thành công, Blanca sập bẫy, khi anh tới nơi đặt bẫy, Blanca tru lên gọi Lobo, và xa xa, Lobo cũng tru lên đáp lại. Seton và bạn săn quăng thòng lọng vào cổ Blanca rồi phi ngựa về các hướng khác nhau, cho tới khi Blanca chết. Trong mấy ngày tiếp đó, Seton vẫn còn nghe tiếng tru của Lobo, mà anh kể lại là "nghe hết sức buồn thảm... nó không còn là tiếng tru vang vọng, đầy kiêu hãnh, mà là tiếng than vãn rền rĩ, não nùng."

Bất chấp hiểm nguy, Lobo lần theo mùi của Blanca đến trang trại mà Seton cư ngụ, nơi anh giữ xác nó. Seton đặt thêm nhiều bẫy nữa và dùng xác Blanca để nhử Lobo. Mất hết thận trọng, Lobo bị sa bẫy, bẫy đặt rất dày, và sức khỏe ghê gớm của nó lần này không giúp được nó nữa, với cả bốn chân của nó bị bốn chiếc bẫy khóa chặt. Khi Seton đến gần, Lobo không hề sợ hãi vùng đứng thẳng lên, dù đã bị thương và kiệt sức sau hai ngày vùng vẫy, rồi cất lên một tiếng tru dài. Bạn săn của Seton muốn giết nó ngay, nhưng anh không đồng ý, mà trói nó lại, bịt mõm và đặt nó lên lưng ngựa mang về trại.

Về đến trại, Lobo không thèm nhìn đến những người đã bắt giữ nó khi họ xiềng nó lại bằng một dây xích sắt, chỉ đăm đắm nhìn ra thảo nguyên. Seton mang nước và thịt ra cho nó, nhưng Lobo không màng đụng đến. Đêm hôm đó, nó chết. Seton nhắc lại câu nói "nếu một con sư tử bị tước mất sức mạnh, nếu một con đại bàng bị tước mất tự do, và một con chim bồ câu bị mất bạn, thì tất cả đều vỡ tim mà chết"; anh hiểu con sói kiêu hãnh đã phải chịu cả ba nỗi đau khi nó chết. Bộ lông của Lobo được giữ lại tại Viện bảo tàng & Thư viện Ernest Thompson Seton tại Trại hướng đạo Philmont gần Cimarron, New Mexico.

Thấm đẫm tình cảm và không thể thiếu đối với thiếu nhi, Truyện Loài Vật của Ernest Thompson Seton cho chúng ta thấy, mỗi loài vật là một di sản quý giá xứng đáng để con người yêu thương và trân trọng. Chỉ khi biết yêu và hiểu vẻ đẹp của thế giới tự nhiên, mỗi chúng ta mới có thể cảm nhận cuộc sống trọn vẹn.

***

LOBO - TỪ VỊ CHÚA TỂ VÙNG CURRUMPAW ĐẾN CON SÓI LÀM THAY ĐỔI THẾ GIỚI

Con sói khét tiếng
Currumpaw là một vùng chăn thả gia súc lớn với nhiều núi đồi ở Bắc New Mexico. Tuy nhiên, nhân vật nổi tiếng nhất tại đây trong thời gian này không phải một chủ trại giàu có mà là một sinh vật họ Chó - con sói xám Lobo. Đáng tiếc thay, Lobo chẳng khoái việc làm nô cho con người như những anh em xa của nó. Ngược lại, nó ngồi lên đầu những người chăn gia súc và nô dịch đàn vật nuôi của họ, trở thành bá chủ tuyệt đối và thẳng tay trừng trị những ai cố gắng lật đổ ngai vàng của mình.
Lobo là một con sói xám già khổng lồ với trí thông minh và sự ranh mãnh tỉ lệ thuận với cơ thể to lớn của nó. Con sói đã thống lĩnh bầy của mình tàn sát những đàn vật nuôi ở thung lũng Currumpaw trong nhiều năm trời, đến độ người ta phân biệt được tiếng tru của Lobo với tiếng tru của cả ngàn con sói khác. Cái đầu và tài đánh hơi phi thường của Lobo đã giúp lũ sói đạo tặc sống sót hết từ cạm bẫy này đến bả độc khác. Duy chỉ có súng là Lobo không đối phó nổi; cũng vì thế mà nó lệnh cho bầy nhác thấy bóng người dù từ rất xa cũng phải chạy ngay - Lobo biết người chăn thả nào cũng mang theo súng.
Nhờ sự lãnh đạo của con đầu đàn, bầy sói ngày một béo tốt, no đủ và ăn uống cực kỳ kén chọn. Chúng chê những con thú chết vì già yếu bệnh tật, ngúng nguẩy bỏ qua những con thú bị người chăn gia súc giết và bỏ lại, cũng chẳng thèm đặt bò đực già hay bò cái vào thực đơn. Thông thường chúng chọn ăn phần ngon nhất của một con bê một tuổi do chính chúng giết, và theo những thống kê khiêm tốn nhất thì đám kẻ cướp này đã đánh chén mỗi ngày một con bê trong suốt ít nhất năm năm trời, tức khoảng hơn hai ngàn gia súc. Đấy là chưa kể những con cừu - dù đám Lobo không ưa cừu, nhưng chúng có một thú vui biến thái là giết cừu để tiêu khiển.
Có một câu chuyện về thói giết cừu cho vui của Lobo cũng như về tính xảo quyệt bất thường của con sói. Một bầy hàng ngàn con cừu được lùa vào bãi vây, và đám cừu dù nhát chết - một chuyện không đâu cũng đủ cho chúng chạy tán loạn - nhưng chúng có một thói quen là nhất lượt nghe theo con cầm đầu. Những người chăn thả lợi dụng điểm này để thả vào trong đàn cừu vài con dê. Vì một vài lý do, bọn cừu cho là đám dê thông minh hơn chúng, vì thế chúng hiểu rằng cứ có chuyện thì tập trung quanh lũ dê, để những người chăn cừu dễ bề bảo vệ.
Nhưng Lobo, vì một lý do nào đó, biết được thói này của đám cừu và biết luôn vai trò của những con dê trong đàn. Nó một mình nhảy xổ vào đàn cừu, kết liễu những “vị lãnh đạo” trong chớp mắt. Mất lũ dê, đám cừu chạy tán loạn, và đêm đó bầy của Lobo đã xé xác hai trăm năm mươi con cừu mà không ghé răng đến một miếng thịt nào.
Phần thưởng cho cái đầu của Lobo hay bất cứ con sói nào trong bầy của nó tăng dần. Lúc đầu là nhiều bê non, dần dần lên đến 1000 USD, tương đương với gần 32000 USD ngày nay, nhưng không thợ săn nào động nổi vào chót đuôi những tên kẻ cướp này. Lobo tách bầy chó săn ra khỏi các thợ săn và xé xác chúng, tránh được mọi thứ bẫy hay bả độc. Ngay cả khi người ta nghĩ nó là một con sói đã thành tinh và chuyển sang dùng bùa hay thần chú, con quỷ sói - như lời những người này - vẫn quá tài phép để có thể bị khuất phục.
Cuộc đụng độ với Ernest Thompson Seton
Câu chuyện về Lobo đã thu hút Ernest Thompson Seton, một nhà văn kiêm nhà tự nhiên học người Canada đến Currumpaw tìm cách diệt trừ nó, và ngay cả ông cũng sớm bị con sói cười vào mặt. Trong cuốn “Truyện Loài Vật”, Seton đã kể lại cuộc đối đầu của ông với Lobo.
Theo đó, một lần, ông nấu chảy pho mát cùng mỡ thận của một con bê vừa mổ; pho mát nấu trong bát sứ và cắt thành từng miếng nhỏ bằng dao xương để tránh mùi kim loại. Sau đó ông nhét vào mỗi miếng một lượng lớn thuốc độc được gói kín để không lọt mùi ra ngoài, rồi lấy pho mát bịt kín khe hở. Ông đeo găng tay nhúng máu bê trong lúc làm việc, và thậm chí cố không thở vào miếng mồi. Làm xong, Seton nhét mồi vào trong một túi da cũng đầy máu bê, và bắt đầu rải.
Sáng hôm sau, ông hoan hỉ khi thấy miếng mồi đầu tiên đã biến mất. Khi phát hiện miếng thứ hai cũng biến mất, ông sung sướng nghĩ chắc chắn không chỉ Lobo mà có lẽ vài con nữa trong bầy của nó cũng đã dính bả. Nhưng càng đi, niềm vui càng lịm dần khi các miếng mồi cứ lần lượt biến mất, mà chẳng có xác con sói nào cả.
Sau cũng, Seton vỡ ra rằng thực ra Lobo chẳng ăn miếng mồi nào hết, mà nó chỉ tha chúng đi thành một đống, rồi phóng uế vào đó và cũng phóng uế luôn vào mánh khóe của ông.
Đoạn kết của nhà vua
Có lẽ Lobo sẽ còn hoành hành lâu nếu Seton không phát hiện ra dấu chân của một con sói nhỏ hơn chạy vượt trước Lobo khi cả bầy đang di chuyển. Ông đoán ra ngay đây là một con sói cái - con Blanca - và rõ ràng nó là bạn đời của Lobo. Từ đó, ông nảy ra một kế hoạch mới. Ông nhắm vào Blanca thay vì Lobo, và nhờ tận dụng được thói tự ý làm theo ý mình của Blanca, ông đã bẫy được nó, tách nó ra khỏi Lobo và dồn được nó vào đường cùng, rồi giết chết. Trước khi bị thắt cổ chết bởi Seton và người chăn bò, Blanca hú lên một tiếng thê lương, và từ xa vọng lại tiếng hú của Lobo. Tiếng hú của con sói già vang vọng suốt cả ngày hôm đó.
Lobo mò đến trang trại của Seton và bạn ông vào buổi tối sau khi biết hết sự tình từ vết máu của Blance vương trên đất chỗ nó bị truy đuổi. Nó chạy quanh khu trại tìm con sói cái, hoàn toàn quên mất là phải đánh hơi, và xé xác con chó canh cửa của Seton. Ông liền đặt rải rác bẫy khắp trang trại, và sau đó Lobo sa bẫy, nhưng nó thừa khỏe để giằng ra khỏi bẫy và thoát đi. Cuối cùng Seton dùng chính xác của con Blanca làm mồi, và đặt bẫy rải rác khắp các hẻm núi. Khi thấy xác người bạn đời, Lobo chẳng nghĩ gì nữa mà lao đến, và sập bẫy. Nhưng lần này mỗi cái bẫy nặng đến 135kg.
Hai ngày sau khi Seton đến, Lobo tru lên một lần cuối cùng - tiếng tru lớn hơn tất thảy những tiếng tru mà người chăn gia súc từng nghe - nhưng chẳng con nào trong bầy của nó xuất hiện. Nó bỏ cuộc, và nằm im bất động cả khi người ta buộc mõm trói chân nó. Đêm đó, khi bị đưa về trại của Seton, nó có gọi bầy thêm một lần trong cơn tuyệt vọng, nhưng chẳng con nào đến. Nó chẳng thèm gọi nữa.
Sáng hôm sau, Lobo tắt thở. Người ta kéo xác nó vào dưới mái hiên, nơi còn một mẩu thịt sót lại của con Blanca. Người chăn bò thốt lên:
- Mày vẫn đi tìm nó ư? Đấy, bây giờ chúng mày lại được ở bên nhau!
Seton đã rơi nước mắt khi chứng kiến cái chết của Lobo. Trên thực tế, Lobo chỉ là một trong số rất nhiều những nạn nhân từ thói săn bắn bừa bãi của những người định cư; họ giết chết rất nhiều con mồi tự nhiên của sói và đẩy những con thú này đến cảnh phải săn gia súc chăn thả để ăn. Nhà văn dành phần đời còn lại của mình để đấu tranh cho những con sói hoang - trước đó vốn bị ghét bỏ và ghẻ lạnh. Ông viết: “Kể từ sau chuyện Lobo, mong ước chân thành nhất của tôi là khắc cốt ghi tâm mọi người rằng: những sinh vật hoang dã nơi đây là di sản quý giá mà chúng ta không có quyền hủy hoại, cũng không được tước chúng khỏi con cháu chúng ta.”
Câu chuyện của sói Lobo đã lay động con tim nhiều người trên toàn thế giới, góp phần thay đổi quan niệm toàn cầu về môi trường, và khởi phát những động thái bảo tồn đầu tiên. Cuộc đời của Lobo được Disney chuyển thể thành bộ phim “Huyền thoại Lobo” và thành bộ phim tài liệu năm 2007 của BBC.
Nguồn: phỏng theo chương Lobo, thuộc "Truyện Loài Vật" của tác giả Ernest Thompson Seton / Northernstar-online
Lược dịch: Quang Đạt

Mời các bạn tải đọc sách Lô Bô – Chúa tể vùng Carơmpo (Lobo Chúa Tể Currumpaw) của tác giả Ernest Thompson Seton & Nguyễn Tâm (dịch).

Mọi người cũng tìm kiếm